Δικηγόρου Θεσπρωτίας .
Η διαπίστωση, που διατυπώθηκε στο Μνημόνιο, ότι στο τέλος της τριετίας ο λόγος Δημόσιου Χρέους προς ΑΕΠ θα αγγίξει το 150%, τροφοδότησε τις συζητήσεις για την ανάγκη αναδιάρθρωσης η επαναδιαπραγμάτευσης του ελληνικού χρέους μιας και αποτελεί το μεγαλύτερο χρέος χώρας στα παγκόσμια χρονικά .Τι είναι η αναδιάρθρωση χρέους η καλύτερα η ελεγχόμενη σιωπηρή χρεωκοπία :
Η αναδιαπραγμάτευση ή αναδιάρθρωση χρέους που είναι ο πιο δόκιμος οικονομικός όρος αναφέρεται στην αλλαγή του χρόνου αποπληρωμής και του ποσού που θα πληρώσει ο οφειλέτης εν προκειμένω η χώρα μας . Υπάρχουν πάρα πολλοί τρόποι με τους οποίους μπορεί να αναδιαρθρωθεί το χρέος, χωρίζονται όμως σε τρεις βασικές κατηγορίες :
Η πρώτη είναι η ελεγχόμενη χρεοκοπία, όπου ο οφειλέτης ανακοινώνει προσωρινά την αδυναμία του να συνεχίσει πληρωμές στους δανειστές του και αμέσως αρχίζει διαπραγμάτευση με τους δανειστές για το χρόνο ή το ποσό που θα πληρώσει ο οφειλέτης. Περιλαμβάνει διάφορες μορφές συμφωνίας μεταξύ οφειλέτη και δανειστών. Για παράδειγμα, ένα τμήμα του ή όλο μπορεί να μετατεθεί στο μέλλον (επιμήκυνση χρέους) και να αλλάξουν οι όροι αποπληρωμής του, σε ένα μέρος ή στο σύνολο των δανείων. Η δεύτερη είναι η παραγραφή χρέους : ο οφειλέτης ( η Ελλάδα ) έρχεται σε συμφωνία με τους δανειστές του ότι θα αποπληρώσει ένα μέρος (ποσοστό) της οφειλής ( haircut ) . Η τρίτη κατηγορία είναι η αναδιάρθρωση μέσω της αγοράς ομολόγων,με την ανταλλαγή ή εξαγορά βραχυχρόνιων ομολόγων με πιο μακροπρόθεσμα ή με πιο εξειδικευμένα χρηματοοικονομικά εργαλεία.
Η αναδιάρθρωση βέβαια δεν είναι ο μόνος τρόπος , το μοναδικό εργαλείο για τη μείωση του δημόσιου χρέους .Θεωρητικά ένα οικονομικό επιτελείο μπορεί να ελαφρύνει τα βάρη από το χρέος με τους ακόλουθους τρόπους :
• Την ανάπτυξη της οικονομίας,που επιτρέπει την καλύτερη εξυπηρέτηση των δανειακών αναγκών και βελτιώνει το ποσοστό του χρέους ως προς το ΑΕΠ. Οσο αναπτύσσεται η οικονομία ( αύξηση του ΑΕΠ = Ακαθάριστου Εγχώριου Προιόντος ) τόσο μειώνεται το Δημόσιο χρέος με την προυπόθεση ότι θα εχουμε πρωτογενή πλεονάσματα στον προυπολογισμό το 2011, το 2012 και το 2013 ( πρωτογενές πλεόνασμα είναι το πλεόνασμα εσόδων -εξόδων του προυπολογισμού χωρίς τον υπολογισμό των τοκοχρεωλυσίων εξυπηρέτησης του Δημόσιου χρέους )
• Την ενίσχυση των δημοσίων εσόδων έναντι των δημοσίων δαπανών.
• Ο πληθωρισμός, ο οποίος τρώει τις τιμές των ομολόγων.
• Η αναδιάρθρωση του χρέους
Είναι γεγονός σήμερα ότι η εξυπηρέτηση του Ελληνικού Χρέους απαιτεί μια σειρά πλεονασματικών προϋπολογισμών, την ώρα μάλιστα που το τριετές ελληνικό οικονομικό πρόγραμμα έχει κατηγορηθεί ότι βυθίζει περαιτέρω την ελληνική οικονομία στην ύφεση. Επιπλέον, η αύξηση του δημόσιου χρέους και των ελλειμμάτων χαρακτηρίζει όλες τις ανεπτυγμένες οικονομίες, καθώς έσπευσαν να ενισχύσουν με δημόσιο χρήμα τον χρηματοπιστωτικό τομέα που κλυδωνιζόταν στην πρόσφατη κρίση του 2008. Παρατηρείται μάλιστα το παράδοξο αυτοί που διασώθηκαν από τα δημόσια κεφάλαια να εγκαλούν τώρα τις χώρες για τα χρέη που δημιούργησαν. Την ίδια ώρα η τάση για την πορεία του δημόσιου χρέους διεθνώς είναι ανοδική, δημιουργώντας ανησυχία και αβεβαιότητα στην παγκόσμια αγορά ομολόγων.
Μια σειρά λοιπόν από διάσημους οικονομολόγους και αναλυτές και στις δύο πλευρές του Ατλαντικού, με διαφορετικά κίνητρα, έθεσαν το ζήτημα της επαναδιαπραγμάτευσης του ελληνικού χρέους ως την ενδεδειγμένη λύση για να απαλλαγεί η χώρα από ένα δυσβάστακτο δημοσιονομικό βάρος. Ορισμένες φορές το σενάριο της αναδιάρθρωσης του χρέους προχώρησε περαιτέρω σε μη ρεαλιστικές λύσεις όπως η έξοδος από το ευρώ και η επιστροφή στην δραχμή. Την ίδια θέση της αναδιάρθρωσης διατυπώνουν και στελέχη της Αριστεράς, ξεκινώντας μεν από την ίδια αφετηρία, πρεσβεύοντας όμως ότι η βελτίωση των δημόσιων οικονομικών θα πρέπει να επιστραφεί και να αναδιανεμηθεί στους έλληνες πολίτες.
Εκ διαμέτρου αντίθετη άποψη, εκφράζουν η ελληνική κυβέρνηση, φορείς του τραπεζικού συστήματος και ευρωπαϊκοί θεσμικοί παράγοντες, δίνοντας ψήφο εμπιστοσύνης στο ελληνικό οικονομικό πρόγραμμα. Πέρα όμως από τον εμφανή στόχο, την εκταμίευση των δόσεων, τον περιορισμό των ελλειμμάτων της και την υλοποίηση διαρθρωτικών αλλαγών στην ελληνική οικονομία, κρύβεται μια αγωνία για το τραπεζικό σύστημα και την εξάπλωση της κρίσης στην ευρωζώνη. Δεν είναι τυχαία εξάλλου η δήλωση του αρμόδιου Επιτρόπου κ.Όλι Ρεν, ο οποίος έσπευσε να αποκλείσει την αναδιάρθρωση του ελληνικού χρέους, προχωρώντας ακόμα ένα βήμα , καθώς «κάτι τέτοιο θα προκαλούσε δυσμενείς και αλυσιδωτές επιπτώσεις σ' όλη την ευρωζώνη». Θα πρέπει να σημειώσουμε ότι σε μια υποθετική αναδιάρθρωση χρέους θα υπάρξουν επιπτώσεις στο τραπεζικό σύστημα, καθώς τα ομόλογα αποτελούν περιουσιακό στοιχείο του ενεργητικού των Ελληνικών Τραπεζών . Τα χρησιμοποιούν για να αντλήσουν ρευστότητα αλλά και για να διαμορφώσουν την κεφαλαιακή τους επάρκεια. Η αναδιάρθρωση του χρέους ( χρονική επιμήκυνση χρέους ) επομένως θα φέρει ζημιές στις Τράπεζες και θα δοκιμάσει την αντοχή τους. Το σενάριο μάλιστα αυτό, σύμφωνα με δημοσίευμα του Reuters, δοκιμάζεται και στα stress tests των ευρωπαϊκών τραπεζών.
Για τους εκφραστές της μη αναδιάρθρωσης, προέχει η υλοποίηση του προγράμματος σταθερότητας της Ελλάδας , το οποίο επιπλέον θα βελτιώσει και την αξιοπιστία της χώρας στο εξωτερικό και θα την βοηθήσει να βγει, όπως εκτιμούν, με καλύτερους όρους στις αγορές για να καλύψει τις μελλοντικές δανειακές ανάγκες της. Και να διαχειριστεί καλύτερα το χρέος της. Είτε χρησιμοποιώντας μια πιο διαδεδομένη πρακτική, της αντικατάστασης βραχυχρόνιων ομολόγων με μακροχρόνια ( επιμήκυνση χρέους) .Είτε να διαπραγματευτεί από θέση ισχύος με τους δανειστές της , είτε να ενταχθεί σε μια ευρωπαϊκή λύση διαχείρισης χρέους, είτε να σημειώσει ανάπτυξη.
Επιπλέον, δε θα πρέπει να διαφεύγει της προσοχής ότι η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα σήμερα είναι ο μεγαλύτερος ίσως κάτοχος ελληνικών ομολόγων, η συγκέντρωση των οποίων σε ένα φορέα με την δική της θεσμική ισχύ, δίνει ένα μαξιλάρι πρόσκαιρης προστασίας αφενός και αφετέρου επιτρέπει μια πιο κεντρική –και ενδεχομένως ευρωπαϊκή- διαχείριση του ελληνικού χρέους στο μέλλον.
Στη μέση όμως όλων βρίσκεται ο έλληνας πολίτης. Όντας αντιμέτωπος με τις οικονομικές δυσκολίες, την αβεβαιότητα και την αποδόμηση των δικαιωμάτων του, προσπαθεί να καταλάβει έναν ακόμα καινούριο οικονομικό όρο ( αναδιάρθρωση χρέους ) , που φαντάζει ακόμα πιο απειλητικός από τα spreads των προηγούμενων μηνών, καθώς σε πολλούς συνδυάζεται με την χρεοκοπία της χώρας.
Στο Ελληνα Πολίτη θα πρέπει πλέον η Ελληνική Κυβέρνηση να πεί και να ομολογήσει - κατά την άποψή μου - ξεκάθαρα αυτό που έχει κρυφά συμφωνήσει με την τρόικα , ότι το 2013 ακόμη και εάν το πρόγραμμα σταθερότητας υλοποιηθεί στο ακέραιο , ακόμη και εάν πετύχουμε η και υπερβούμε κατά πολύ τους δημοσιονομικούς στόχους του Μνημονίου και τις επιταγές της Τρόικας , ακόμη και εάν πετύχουμε τα τρία επόμενα χρόνια πρωτογενή πλεονάσματα στον προυπολογισμό κάθε έτους , ακόμη και εάν επανέλθουμε σε θετικό πρόσημο ανάπτυξης, το ποσοστό χρέους της χώρας ως προς το ΑΕΠ θα είναι το 2013 στην καλύτερη περίπτωση λίγο πιο κάτω από το 150% του ΑΕΠ δηλαδή περί τα 290 δισ. Ευρώ , που σημαίνει ότι η ελεγχόμενη σιωπηρή χρεωκοπία που θα περιλαμβάνει μικρή χρονικά ( ανεπαίσθητη ) στάση πληρωμών ( όχι πάνω από ένα μήνα ) και ταυτόχρονη επαναδιαπραγμάτευση του χρέους με τους πιστωτές μας με πιο πιθανή την χρονική επιμήκυνση του χρέους και όχι το κόψιμο- περιορισμό της οφειλής ( μείωση= haircut) του χρέους , αποτελεί ,κατά την αποψή μου , την αναγκαστική πλέον και μόνη αποτελεσματική λύση για την οριστική εξοδο της Ελλάδας από την κρίση και το δημοσιονομικό αδιέξοδο που βιώνει σήμερα.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου