Ένας αναξιοποίητος θησαυρός

Νέους δρόμους στην έρευνα για την ιστορία της πόλης ανοίγει η μελέτη του ιστορικού αρχείου της Ιεράς Μητρόπολης Ιωαννίνων

Νέους δρόμους στην έρευνα για την ιστορία των Ιωαννίνων και της ευρύτερης περιοχής ανοίγει η διερεύνηση, μελέτη και αξιοποίηση των συμπερασμάτων, του ιστορικού αρχείου της Ιεράς Μητρόπολης Ιωαννίνων το οποίο απαρτίζεται από τρία βασικά αρχεία και από άλλα δώδεκα επιμέρους, καλύπτοντας χρονολογικά τον 19ο και τον 20ο αιώνα...

Ένας μοναδικός πλούτος πληροφοριών για την πολιτική ιστορία των Ιωαννίνων, την ιστορία της εκπαίδευσης στην περιοχή καθώς επίσης και την ιστορία της νοοτροπίας των κατοίκων της περιοχής, παραμένει εν πολλοίς ανεξερεύνητος στο υπόγειο του κτιρίου της Μητρόπολης.
Το αρχείο βρίσκεται προστατευμένο σε ειδικά διαμορφωμένο χώρο, ο οποίος έχει μονωθεί με ειδικά υλικά για την αποφυγή απωλειών θερμοκρασίας και υγρασίας. Ειδικά μηχανήματα διατηρούν τη θερμοκρασία σταθερή στους 19 βαθμούς Κελσίου και την υγρασία στο 45%, συνθήκες ιδανικές για τη διατήρηση των εγγράφων. Το αρχείο ταξινομήθηκε κατά απόλυτη χρονολογική σειρά με ιδιαίτερη ευαισθησία και ευσυνειδησία από τους υπαλλήλους των αγαθοεργών και τα αποτελέσματα της πρώτης μελέτης δείχνουν πως πρόκειται για ένα μοναδικό υλικό, που καλύπτει τους τομείς της κοινωνικής, οικονομικής και πνευματικής ιστορίας της περιοχής τους τελευταίους τρεις αιώνες.

Τα τρία βασικά αρχεία είναι το αρχείο της Ιεράς Μητρόπολης 1615-2003 με 172.145 έγγραφα και 188 βιβλία – κώδικες. Ακόμη το αρχείο Δημογεροντίας 1842-1920 με 1812 έγγραφα και 63 κώδικες και το αρχείο αγαθοεργών καταστημάτων 1810-2004 με 135.362 έγγραφα και 293 βιβλία – κώδικες. Στα αρχεία αυτά εντάσσονται θετικά πολλά ακόμη υποαρχεία με ιδιαίτερη σημασία για την ιστορική και επιστημονική έρευνα. Το αρχείο της Ιεράς Μητρόπολης δεν είναι πλήρες, καθώς μεγάλο μέρος του καταστράφηκε το 1940 με τον βομβαρδισμό του κτιρίου από τα εχθρικά αεροπλάνα. Αντιθέτως, ολόκληρο διασώζεται το αρχείο των αγαθοεργών καταστημάτων. Η ταξινόμηση και όλες οι ενέργειες που έγιναν για τη διάσωση του υλικού, έγιναν με τη φροντίδα και τα έξοδα των αγαθοεργών καταστημάτων.

Μία σύμβαση με ιστορικό περιεχόμενο
Όλος αυτός ο αμύθητος πνευματικός θησαυρός παραμένει εν πολλοίς αναξιοποίητος και ανεξερεύνητος. Η υπογραφή της προγραμματικής σύμβασης όμως μεταξύ της Ιεράς Μητρόπολης και του Πανεπιστημίου Ιωαννίνων που οριστικοποιήθηκε πριν από λίγους μήνες αναμένεται να δώσει νέα διέξοδο, αλλά και συμπεράσματα που θα ανατρέψουν τον ρου της ιστορίας της πόλης. Σύμφωνα με τον αναπληρωτή καθηγητή Φιλοσοφίας του πανεπιστημίου Ιωαννίνων Κωνσταντίνο Πέτσιο πρόκειται για ένα σπάνιο υλικό που ελάχιστα έχει αξιοποιηθεί και το οποίο ιχνογραφεί την πολιτική ιστορία της πόλης, αλλά και τα ρεύματα ιδεών για την εκπαιδευτική μεταρρύθμιση του 19ου αιώνα.«Η σύμβαση έχει τεράστιο ενδιαφέρον για συναδέλφους καθηγητές αλλά και για υποψήφιους διδάκτορες, μέσα από την εκπόνηση μεταπτυχιακών και διδακτορικών. Το Πανεπιστήμιο Ιωαννίνων εγγυάται την επιστημονική αξιοποίηση του υλικού αυτού. Πρόκειται για μία διαδικασία που θα κρατήσει επί μακρόν για την έρευνα και την κωδικοποίηση συμπερασμάτων. Η ιστορία της πόλης αναπαράγεται από χρονογράφους και ιστοριογράφους από τις αρχές του 20ου αιώνα. Για πρώτη φορά ερχόμαστε σε επαφή με τις πηγές, ξεφεύγοντας από την ιδεολογική ρητορική και ελπίζοντας να φτάσουμε στην αποκατάσταση της συλλογικής μας μνήμης», σημείωσε ο κ. Πέτσιος.
Επικεφαλής της αρμόδιας επιτροπής που συστάθηκε για την υπογραφή της προγραμματικής σύμβασης από το Πανεπιστήμιο είναι ο αντιπρύτανης Γ. Παπαγεωργίου.

Άγνωστο υλικό
Στο αρχείο της Ιεράς Μητρόπολης εντάσσονται ακόμη το αρχείο Ιερών Μονών, το αρχείο Ιερών Ναών πόλης – κοινοτήτων, το αρχείο Νομαρχιακής Επιτροπής Ανεγέρσεως Ναών, το αρχείο Οργανισμού Διαχείρισης Εκκλησιαστικής Περιουσίας, το αρχείο Εποπτικού Συμβουλίου Κληροδοτημάτων Ιωαννίνων, το αρχείο Οργανισμού Κοινωνικής Πρόνοιας Ηπείρου, το αρχείο Γραφείου Σχολικού Αρχιτέκτονα Ηπείρου, Χαρτογραφικό και Φωτογραφικό αρχείο.
Τέλος, στο αρχείο των αγαθοεργών εντάσσονται το αρχείο Κληροδοτημάτων, το αρχείο Ορφανοτροφείου Γ. Σταύρου και το αρχείο του Ιδρύματος Κατσάρη.

ΕΛΕΥΘΕΡΙΑ /epirusgate


Δεν υπάρχουν σχόλια: