Γιατί οι Γερμανοί πολέμησαν μέχρις εσχάτων;

Έγινε διάσημος με τη βιογραφία του «Χίτλερ», που μεταφράστηκε και στα ελληνικά. Ο Βρετανός ιστορικός Ιαν Κέρσοου κυκλοφορεί τώρα το νέο του βιβλίο για τη ναζιστική Γερμανία με τίτλο «Το τέλος–Μάχη μέχρις εσχάτων».
Στο νέο του βιβλίο ο Βρετανός ιστορικός Ιαν Κέρσοου ασχολείται με την τελική φάση του «3ου Ράιχ». Στο επίκεντρο θέτει το ερώτημα για ποιο λόγο οι Γερμανοί ακολούθησαν τόσο πιστά μέχρι το τέλος τις διαταγές του Χίτλερ και του ναζιστικού καθεστώτος.
Το αργότερο την άνοιξη του 1945 κανείς δεν μπορούσε να αμφισβητήσει πια στη Γερμανία ότι ο πόλεμος είχε χαθεί. Παρόλα αυτά όμως οι υποδομές στη Γερμανία λειτουργούσαν σε μεγάλο βαθμό μέχρι τις τελευταίες μέρες του πολέμου, οι μισθοί καταβάλλονταν, η Φιλαρμονική του Βερολίνου έδινε συναυλίες, η Μπάγερν Μονάχου έπαιζε ποδόσφαιρο και ο γερμανικός στρατός ανεφοδιαζόταν με εξοπλισμό. Παρά τους όποιους περιορισμούς ακόμα και ο πληθυσμός τροφοδοτούνταν με τα απολύτως αναγκαία.

Η τρομοκρατία των ναζί κατά των Γερμανών

Πώς όλα αυτά ήταν δυνατά, διερωτάται ο Ιαν Κέρσοου στο βιβλίο του «Το τέλος – Μάχη μέχρις εσχάτων», που κυκλοφορεί τώρα στη Γερμανία. Γιατί ο γερμανικός λαός άντεξε μέχρι την τελική κατάρρευση την τρέλα του πολέμου, ενώ στο τέλος του Α' Παγκοσμίου Πολέμου το 1918 σημειώθηκαν εξεγέρσεις; Ο Βρετανός ιστορικός:

«Η απάντηση είναι: Τρομοκρατία. Η τρομοκρατία σε βάρος του πληθυσμού ήταν τέτοια, που καθιστούσε αδύνατη μια επανάσταση. Σε αντίθεση με το 1918. Αν συγκρίνουμε το 1918 με το 1945 θα δούμε αμέσως ότι μετά το τέλος του Α' Παγκοσμίου Πολέμου υπήρχε ακόμα κοινοβούλιο, πολιτικά κόμματα, ένα είδος κινήματος υπέρ της ειρήνης, δεν υπήρχε Γκεστάπο, κανένας μηχανισμός τρομοκρατίας. Και βέβαια δεν υπήρχαν ξένα στρατεύματα σε γερμανικό έδαφος, πόσο μάλλον Σοβιετικοί. Επομένως η κατάσταση το 1945 ήταν εντελώς διαφορετική από το 1918. Η τρομοκρατία αρκούσε απόλυτα για να μην επιτρέψει μια επανάσταση».

Οι αρετές της τιμής και του καθήκοντος

Σε περίπου 700 σελίδες ο Ιαν Κέρσοου περιγράφει λεπτομερώς την κατάρρευση της ναζιστικής Γερμανίας. Εντυπωσιακή είναι η περιγραφή της εκτέλεσης διαταγών από όλες τις βαθμίδες της ιεραρχίας. Γιατί, ρωτά ο 68χρονος ιστορικός, ανώτεροι και ανώτατοι αξιωματούχοι της Βέρμαχτ εκτελούσαν τις όλο και πιο παράξενες διαταγές του Αδόλφου Χίτλερ; Σχετίζεται η στάση αυτή με τις ολέθριες παραδόσεις του αυταρχικού πρωσικού μιλιταρισμού;

«Όχι οπωσδήποτε, απαντά ο Βρετανός ιστορικός. Γεγονός είναι ωστόσο ότι οι ναζί γνώριζαν καλά πώς να εκμεταλλεύονται προς όφελός τους τις παλιές αρετές της τιμής και του καθήκοντος. Με αυτό τον τρόπο ’κινούσαν’ τους αξιωματούχους, αλλά και τους απλούς στρατιώτες να συνεχίζουν τον αγώνα και να παρατείνουν τον πόλεμο έστω κι αν η Γερμανία καταστρεφόταν εντελώς».

Ο Ιαν Κέρσοου τονίζει επίσης ότι στον μέχρι τέλους αγώνα των Γερμανών συνέβαλε καθοριστικά και η ύπαρξη του ενός και μόνο αρχηγού, του Αδόλφου Χίτλερ, ο οποίος δεν λογοδοτούσε σε κανένα και από τη στιγμή που επέλεξε να αφήσει τον πόλεμο να καταλήξει στην αυτοκαταστροφή, ο γερμανικός λαός έπρεπε να τον ακολουθήσει χωρίς αντιρρήσεις.
http://www.dw