«Την άνοιξη θα φυτρώσει το σιτάρι / θα λούζονται τα δέντρα μες στο φως /κι όπως θα κόβουμε το βράδυ, το ψωμί / κι όπως θα ανοίγουμε το δειλινό / τα πορτοκάλια, θάχουν μια γεύση πιο βαθιά, πιο δίκαιη / πιο ακατάλυτη, γιατί στη γη που φύτρωσαν κοιμάται πια, / από χτες / ένα κομμάτι από την ξενιτεμένη Ελλάδα».Με αυτό το ποίημα αποχαιρέτησε ο Τάσος Λειβαδίτης τον νεκρό Πέτρο Σ. Κόκκαλη, όταν η σορός του, έπειτα από άδεια της κυβέρνησης Καραμανλή, μεταφέρθηκε από την Ανατολική Γερμανία, όπου ζούσε εξόριστος, στην πατρίδα του για να ταφεί.
Και ο Γιάννης Ρίτσος απήγγειλε πάνω στον τάφο του: «... ενώ το μέγα κυπαρίσσι / του πόνου μας, δαρμένο απ' τη βροχή της ξενιτειάς, τινάζει απόψε / όλα του τα κυπαρισσόμηλα στο πάτριο χώμα, κ' η κραυγή του λαού μας / μυριόστομη, μυριόφωνη, τραντάζει τα κλαδιά του: / Η Ελλάδα περιμένει τα παιδιά της».
Η Κατίνα Τέντα-Λατίφη έγραψε τη Βιωματική βιογραφία του Πέτρου Σ. Κόκκαλη παρουσιάζοντας μια ιστορία ζωής από αυτές που μόνον ο εμφύλιος πόλεμος μπορεί να δημιουργήσει. Ποιο το παράδοξο; Ο Πέτρος Κόκκαλης, γιατρός με άριστες σπουδές, δημοφιλής χειρουργός, μέλος της καλής κοινωνίας των Αθηνών, με πελατεία από τους λαϊκούς ως το σύνολο σχεδόν του πολιτικού κόσμου, τινάζει την καριέρα του στον αέρα και ακολουθεί τους αγωνιστές του ΕΑΜ στο βουνό συμμετέχοντας στην πρώτη κυβέρνηση του αγώνα, την ΠΕΕΑ, ως υπουργός Υγείας και Πρόνοιας και αργότερα ως υπουργός Παιδείας. Μετά την απελευθέρωση θα γυρίσει και πάλι στην Αθήνα για να δουλέψει ως χειρουργός σε πανεπιστημιακές κλινικές. Δεν θα σιωπήσει όπως η πλειονότητα των πανεπιστημιακών τα δύσκολα χρόνια: θα προτιμήσει να υποστεί τις συνέπειες μαζί με λίγους καθηγητές όπως οι Α. Αγγελόπουλος, Α. Σβώλος, Γ. Σημίτης κ.ά.
Για δεύτερη φορά θα πάρει τη μεγάλη απόφαση και θα βγει στο βουνό με τους αντάρτες του ΕΛΑΣ στήνοντας χειρουργεία όπου μπορεί και παίρνοντας μέρος στη δεύτερη κυβέρνηση του βουνού, πάλι ως υπουργός Υγείας, Κοινωνικής Πρόνοιας και Παιδείας.
Οι αποφάσεις αυτές του Πέτρου Σ. Κόκκαλη, που έβαλαν σε περιπέτειες τη ζωή της οικογένειας και τη δική του, ελήφθησαν με γνώμονα το συμφέρον της πατρίδας. Ο ίδιος δεν έγινε ποτέ μέλος του ΚΚΕ, δεν θεωρούσε τον εαυτό του πολιτικό ούτε ήθελε να ασχοληθεί με την πολιτική. Τον ωθούσε πάντα το ανθρωπιστικό κριτήριο και η αγάπη για τους λαϊκούς, φτωχούς ανθρώπους. Σε αυτούς είχε υποτάξει την άλλη αγάπη του, την ιατρική επιστήμη.
Οσα χρόνια υπηρέτησε την Ιατρική - πέρασε από όλα τα μεγάλα και μικρά νοσοκομεία της Αθήνας - οι ασθενείς του έχουν να το λένε πόσο άνετος και φιλικός ήταν και πώς αδιαφορούσε για την αμοιβή του όταν επρόκειτο για απόρους. Η συγγραφέας παραθέτει δεκάδες περιστατικά ασθενών που ευγνωμονούν τον Κόκκαλη για τη βοήθεια που τους προσέφερε. Οι περισσότερες πρωτοβουλίες του είχαν να κάνουν με την ανακούφιση των πολιτών και των αγωνιστών.
Από τη Βόρεια Ηπειρο στο Ανατολικό Βερολίνο
Το 1940, με το που κηρύσσεται ο ελληνο-ιταλικός πόλεμος, ο Κόκκαλης φεύγει εθελοντικά για την πρώτη γραμμή στη Βόρεια Ηπειρο αναλαμβάνοντας τη χειρουργική περίθαλψη των τραυματιών της Στρατιάς Ηπείρου. Το 1945, αμέσως μετά την Κατοχή, μέσα σε καθεστώς διώξεων, μαζί με άλλους πανεπιστημιακούς και επιστήμονες, δημιουργεί την Επιστήμη - Ανοικοδόμηση (ΕΠ-ΑΝ), μια συλλογική προσπάθεια μελέτης των νεοελληνικών προβλημάτων στην ανοικοδόμηση της χώρας.
Στην Προσωρινή Δημοκρατική Κυβέρνηση του βουνού, το 1948, ως υπουργός Παιδείας οργανώνει τη μεταφορά παιδιών στις χώρες του υπαρκτού σοσιαλισμού. Είναι το πολυσυζητημένο «παιδομάζωμα» που είχε ως αντίκτυπο τη δημιουργία από τη βασίλισσα Φρειδερίκη των «παιδουπόλεων». Η συγγραφέας εξαίρει τις προσπάθειες του Κόκκαλη να φροντίσει αυτά τα παιδιά να βγουν από την κόλαση του πολέμου και αργότερα να βρουν τους γονείς τους με τη βοήθεια ενός προγράμματος του ΟΗΕ. Θα συνεχίσει να φροντίζει τα παιδιά ως πρόεδρος της επιτροπής «Βοήθεια στο παιδί», στη Βουδαπέστη, η οποία είχε τη μέριμνα της ελληνικής εκπαίδευσής τους.
Μετά το 1955 θα εγκατασταθεί στο Ανατολικό Βερολίνο και θα αφοσιωθεί στην Ιατρική πραγματοποιώντας πρωτοποριακές μεταμοσχεύσεις σε συνεργασία με διάσημους καθηγητές. Η πορεία του στην Ιατρική είχε τους δικούς της θριάμβους, καθώς υπήρξε ο πρώτος που έκανε το 1938 θωρακοπλαστική, που πραγματοποίησε πνευμονεκτομή χωρίς ενδοτραχειακή νάρκωση πριν από το 1940 και μεταμοσχεύσεις με πενιχρά μέσα.
Ο Πέτρος Σ. Κόκκαλης πέθανε στο Βερολίνο στις 15 Ιανουαρίου 1962 από έμφραγμα του μυοκαρδίου. Ηταν ένας πλούσιος σε αισθήματα άνθρωπος με πολύπλευρη μόρφωση. Προσωπικός φίλος του Γιώργου Μπουζιάνη και του μαέστρου Γαβρίλου Παπαδόπουλου, συνομιλούσε με τον Πολ Ελυάρ όταν ο τελευταίος επισκέφθηκε τους αντάρτες του ΕΛΑΣ στο βουνό, αγαπούσε τον Κάφκα και τους Κλασικούς. Η ζωή του ήταν μια προσφορά στην «πρώτη γραμμή» της επιστήμης και του αγώνα.
http://www.tovima.gr/books-ideas/article/?aid=443075&h1=true
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου