Οι ανασκαφές, τα κονδύλια και οι αρχαιοκάπηλοι

Τέσσερα αρχαιολογικά μνημεία αποκαλύπτονται κάθε μέρα στην Ελλάδα. Σχεδόν δέκα χιλιάδες ανασκαφές έγιναν κατά τη δεκαετία 2005- 2015, σύμφωνα με τα στοιχεία της Ελληνικής Στατιστικής Αρχής (ΕΛΣΤΑΤ) με συνολικά 360 χιλιάδες αρχαιολογικά ευρήματα.
Η έρευνα Εφορειών Αρχαιοτήτων είναι ετήσια απογραφική έρευνα και παρουσιάζει την δραστηριότητα των 54 Εφορειών Αρχαιοτήτων, των 9 Υπηρεσιών Νεότερων Μνημείων και Τεχνικών έργων, καθώς και των 7 Ειδικών Περιφερειακών Υπηρεσιακών Μονάδων της χώρας μας, οι οποίες υπάγονται στο Υπουργείο Πολιτισμού και Αθλητισμού.

Οι ανασκαφές κατά είδος που πραγματοποιήθηκαν, οι χρηματοδοτήσεις τους τα μνημεία και τα ευρήματα που αποκαλύφθηκαν, οι κηρύξεις αρχαιολογικών χώρων, οι εκθέσεις των αρχαιολογικών ευρημάτων, οι αρχαιοκαπηλίες και οι παραδόσεις αρχαίων ευρημάτων, οι δωρεές αρχαιολογικών αντικειμένων, οι άδειες για εξαγωγή έργων τέχνης, οι δαπάνες έργων σε μνημεία αρχαιολογικούς χώρους μουσεία που έχουν εκτελεστεί ή που βρίσκονται σε εξέλιξη και οι συντηρήσεις των αρχαιολογικών ευρημάτων είναι οι σημαντικότερες από τις δραστηριότητες, οι οποίες αποτυπώνονται στην εν λόγω έρευνα.
Ως προς τα έργα που εκτελέστηκαν, οι χρονιές - ρεκόρ είναι το 2014 και '15, με 66,7 και 89,9 εκατ. ευρώ αντιστοίχως όσον αφορά στο σύνολο δαπανών. Υπήρξαν όμως και χρονιές με μικρότερες δαπάνες, όπως το 2009, οπότε η δαπάνη ανήλθε σε λίγο περισσότερα από 17 εκατ. ευρώ. Οι δαπάνες αυξάνονται και ελαττώνονται αναλόγως με το πόσα δημόσια ή μεγάλα ιδιωτικά έργα γίνονται, αλλά και αναλόγως με το πόσα έργα έχουν εξεταστεί τις αμέσως προηγούμενες χρονιές από το Κεντρικό Αρχαιολογικό Συμβούλιο, άρα έχουν έτοιμες μελέτες.
Δεν είναι πολλές οι υποδείξεις θέσεων με αρχαιότητες από ιδιώτες και από κρατικές αρχές. Το 2005 είχαμε τις περισσότερες (92) και το 2009 τις λιγότερες (29). Ωστόσο, το ρεκόρ των αντικειμένων που παραδόθηκαν, σημειώθηκε το 2012 με 13.772 αντικείμενα. Τις άλλες χρονιές, ο μέσος όρος είναι περίπου 2.500.
Σταθερή παραμένει η αρχαιοκαπηλική δραστηριότητα, με περισσότερες από 150 περιπτώσεις να εξιχνιάζονται κατ’ έτος. Μόνο για το 2015, που παρατίθενται στοιχεία, εξιχνιάστηκαν 136 περιπτώσεις αρχαιοκαπηλίας, με περισσότερες (98) σε χώρους που έχουν ίχνη από την προϊστορική και κλασική περίοδο. Οι υπόλοιπες 38, σχετίζονται με παλαιοχριστιανικές και βυζαντινές αρχαιότητες. Εντοπίστηκαν περίπου 160 χιλιάδες λαθραία αρχαία.