Το αγροτικό φορτηγάκι βούλιαζε από το βάρος των σακιών πατάτας που είχε στην καρότσα του. Οι κάπως μελαψοί πωλητές διαφήμιζαν την πραμάτεια τους: «έλα θείο, πάρε καλή πατάτα από Νευροκόπι. Θα τη φας και θα με θυμηθείς». Το δεκάκιλο ξεκινούσε από 3,5 ευρώ και μπορούσε, μετά από παζάρια, να πέσει στα τρία• «ούτε τη βενζίνα δεν θα βγάλω...».Τι ήταν αυτό στους δρόμους της Αθήνας; Διάχυση της του κινήματος της πατάτας ή εμφάνιση νέων μεσαζόντων; Μήπως -για να κάνουμε ακόμη πιο πονηρές σκέψεις- οι πατάτες δεν από το Νευροκόπι αλλά από την Αίγυπτο και κάποιοι, εκμεταλλευόμενοι τον θόρυβο των ημερών, αποφάσισαν να μπουν στον χορό; Πρέπει να σημειώσουμε ότι το υπαίθριο εμπόριο προσαρμόζεται ταχύτατα στις νέες συνθήκες. Δεν προκάνουν να πέσουν τρεις σταγόνες βροχής και διάφοροι πωλητές στους δρόμους εμφανίζουν ομπρέλες προς πώληση.
Οπως και να έχει το ζήτημα, όμως, υπάρχουν πρόδρομα φαινόμενα που δείχνουν ότι το «κίνημα της πατάτας» πρέπει, μετά τον πρώτο ενθουσιασμό, να μπει στη δύσκολη και απαιτητική δουλειά της οργάνωσης. Αυτό σημαίνει ότι αφού οι αγρότες εξαντλήσουν το φετινό στοκ και με δεδομένο ότι υπάρχει τόσο μεγάλη ζήτηση, ο συνεταιρισμός πατατοπαραγωγών Νευροκοπίου πρέπει να βρει νέα (εκτός των μεσαζόντων) κανάλια για την διάθεση του προϊόντος. Οι άλλοι μεσάζοντες -δήμαρχοι, ακτιβιστές, κοσμήτορες σχολών κ.λπ.- κάποια στιγμή (και ειδικά όταν σβήσουν τα φώτα της δημοσιότητας) θα κουραστούν και θα απομακρυνθούν.
Είναι ανθρώπινο πράγμα η κούραση και σημαδεύει όλα τα κινήματα, μικρά και μεγάλα. Στο τέλος της ημέρας και αφού καταλαγιάσει ο πρώτος πυρετός, είτε διαμορφώνεται μια νέα οργανωτική διαδικασία είτε ο κόσμος επιστρέφει στην παλιά τάξη πραγμάτων. Μία από αυτές τις εκδοχές περιμένει και το κίνημα της πατάτας. Είτε ο συνεταιρισμός, έχοντας τη μαγιά και τη βοήθεια όλων αυτών που τώρα συνδράμουν στις πωλήσεις, θα δημιουργήσει ένα άλλο δίκτυο πώλησης των προϊόντων τους (θεσπίζοντας και πιστοποιητικά γνησιότητας, ώστε να μην πουλά οποιοσδήποτε πατάτες σαν Νευροκοπίου), είτε οι παραγωγοί θα ξαναγυρίσουν στους μεσάζοντες και στα βουνά αδιάθετων προϊόντων.
Στην Ελλάδα έχουμε άσχημη εμπειρία από το συνεταιριστικό κίνημα, επειδή υπήρξε στο μεγαλύτερο βαθμό κρατικοδίαιτο και κρατικοκεντρικό. Λίγοι συνεταιρισμοί ξέφυγαν από τον κανόνα και είναι σήμερα κερδοφόροι προσφέροντας ικανοποιητικό εισόδημα στα μέλη τους. Παγκοσμίως όμως το συνεταιριστικό κίνημα έχει μεγάλες επιτυχίες να επιδείξει. Η οργάνωση «Διεθνής Συνεταιριστική Συμμαχία» υπολόγισε το 2008 τον τζίρο των συνεταιρισμένων αγροτών σε 1,1 τρισ. δολάρια• είναι η 10η μεγαλύτερη οικονομία του κόσμου περίπου στο μέγεθος της Ισπανίας. Αυτοί οι συνεταιρισμοί με 800 εκατ. μέλη προσφέρουν δουλειά σε 100 εκατ. ανθρώπους, 20% περισσότερους από όσους εργάζονται στις πολυεθνικές. Ανάμεσά τους είναι η ολλανδική Friesland (παράγει το γάλα Νουνού), η ιρλανδική Kerry (που παράγει τα ομώνυμα τυριά) η Credit Argicole κ.ά.
Η εμφανής αποτυχία του κρατικοπαρεμβατικού μοντέλου οικονομίας στην Ελλάδα ανοίγει νέες δυνατότητες και προοπτικές. Αρκεί οι άνθρωποι να τις αδράξουν. Η ανασύσταση των συνεταιρισμών στον αγροτικό τομέα είναι μια τέτοια ευκαιρία.
Tου Πασχου Μανδραβελη
http://www.kathimerini.gr/4dcgi/_w_articles_kathpolitics_1_07/03/2012_431558
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου