Η πέτρα είναι η ουσία του στέρεου ελληνικού τοπίου, ο σκελετός επάνω στον οποίο θεμελιώνονται οι φυσικές εικόνες, όπως η ζωγραφική χτίζεται επάνω στο σχέδιο. Τα σκέφτομαι αυτά καθώς προσπαθώ να σχεδιάσω τους μεγαλόπρεπους Πύργους της Αστράκας που γεμίζουν το παράθυρό μου στο πολυβραβευμένο Aristi Mountain Resort (www.aristi.eu).
Αργότερα, από τον αυλόγυρο των Ταξιαρχών στο Μικρό Πάπιγκο - μιας εκκλησιάς καμωμένης από θραύσματα των Πύργων που ορθώνονται επάνω από τα κεφάλια μας -, συνειδητοποίησα ότι η πέτρα είναι τελικά το πιο ακριβές μέτρο της επιβλητικότητας του τοπίου.
Ο Μαρκ Νιούσον, ο σουπερστάρ βιομηχανικός σχεδιαστής, ο οποίος βρήκε την Ιθάκη του σε ένα μικρό σπιτάκι στην πραγματική Ιθάκη, από όπου καταγόταν ο παππούς του, είπε όταν τον ρώτησαν τι γνωρίζει για το ελληνικό ντιζάιν: «Ε, η αλήθεια είναι πως όχι πολλά. Εκείνο, όμως, που ξέρω καλά είναι η τεχνοτροπία των πέτρινων τοίχων». Και στο Ζαγόρι τα έργα του μεγάλου Δημιουργού με τα τεχνουργήματα των μικρών δημιουργών συνυπάρχουν τόσο αρμονικά, που κανένας δεν μπορεί να τα διαχωρίσει από την εικόνα του τόπου. Εικόνα απολύτως φυσική, η οποία μπορεί να μπει στο άλμπουμ της σπουδαίας κληρονομιάς της Γης. Και όντως, ο Εθνικός Δρυμός Βίκου-Αώου εντάχθηκε προσφάτως μαζί με άλλα τέσσερα ελληνικά μνημεία της φύσης (Πάρκο Ψηλορείτη, Λέσβος, Σητεία, Πάρκο Χελμού-Βουραϊκού) στο Παγκόσμιο Δίκτυο Γεωπάρκων, υπό την προστασία της UNESCO, του βραχίονα του ΟΗΕ για τον πολιτισμό.
Από μια άλλη οπτική γωνία, από την είσοδο των «μαρμαροπελεκητών» Κολυμπηθρών στο ρέμα του Ρογκόβου, σπουδάζουμε τους Πύργους της Αστράκας. Το ρέμα χάνεται γρήγορα μέσα στο καταπράσινο φαράγγι και τρέχει να συναντήσει τον σμαραγδένιο Βοϊδομάτη στην αρχή του συγκλονιστικού φαραγγιού του Βίκου. Μέσα στη θάλασσα με τα χρώματα του δάσους τον χειμώνα, αχνοφαίνεται ένα τόσο δα μικρό γεφυράκι, ένα μικροσκοπικό άνθος της πέτρας. Κι όμως, αυτό γεφύρωνε κάποτε δύο ολόκληρους κόσμους, τα δύο χωριά, το Μεγάλο και το Μικρό Πάπιγκο. Τώρα από πάνω περνούν χαρούμενοι οι πεζοπόροι οι οποίοι διατρέχουν το παλιό μονοπάτι που συνδέει τα αδελφικά χωριά, κάπου μισή ώρα δρόμος.
Η διαδρομή από την Αρίστη έως το Δίλοφο είναι τόπος των γεφυριών και των πέτρινων χωριών. Τα πέτρινα τόξα εδώ στο κεντρικό Ζαγόρι δεν ενώνουν μόνο τις όχθες των ρεμάτων και των ποταμών, αλλά και τους καιρούς και τις εποχές: γεφύρι του Κόκκορη, του καπετάν Αρκούδα, το μικρούλι του Αγίου Μηνά, το τρίτοξο του Πλακίδα ή Καλογερικό.
Η άκρη του νήματος της γοητείας της πέτρας βρίσκεται στην Αρίστη, δεμένη στα σπίτια της, αλλά και στο καμπαναριό στην πλατεία, που προβάλλεται ομοούσιο πάνω στους Πύργους της Αστράκας και ξεχωρίζει λίγο από τον θεόρατο πλάτανο της πλατείας, με τον οποίο βρίσκονται σε συνεχή ανταγωνισμό. Και όσο ανεβαίνουμε πάνω από την Αρίστη, τόσο εισπράττουμε πανοραμικές εικόνες των πέτρινων σκεπών. Ο Μανώλης Διαμαντόπουλος που μας ξεναγεί λέει ότι τα σπίτια είναι σκεπασμένα με πλάκες φλύσχη που εδώ τον λένε κόζιακα, γιατί είναι ανθεκτική πέτρα και δεν γλιστράει. Με αυτόν είναι στρωμένα και τα περίφημα καλντερίμια του Ζαγορίου.
Στο Δίλοφο, ένα από τα πιο γοητευτικά δείγματα της πέτρας του Ζαγορίου, όλα έχουν τη «λίθινη» υφή και ατμόσφαιρα, τα καλντερίμια, τα σπίτια, οι εκκλησιές, οι μάντρες.
Ακόμη και η γεύση ακούει εδώ στο όνομα «Λίθος». Ετσι ονόμασε ο Τάκης Κουνάβος το πολύ νόστιμο εστιατόριό του, γνωστή εστία από όπου εκπορεύονται το καλό φαγητό και το ποτό στο Δίλοφο.
Ομως το πιο γοητευτικό καλντερίμι στο Ζαγόρι είναι η Σκάλα του Βραδέτου. Δεν έχει γίνει πουθενά αλλού ένα τέτοιο δημιούργημα για να το πατούν οι άνθρωποι και τα ζώα. Δεν είναι μόνο η δική του ομορφιά, αλλά και των τόπων που σε οδηγεί. Το πέτρινο Βραδέτο πρώτα και μετά η Μπελόη, το πιο θεαματικό μπαλκόνι πάνω από τη βαθύτερη «ρυτίδα» της Γηραιάς Ηπείρου, το φαράγγι του Βίκου, το επίκεντρο του γεωπάρκου που σου κόβει την ανάσα.
Απέναντι, στην άλλη όχθη του φαραγγιού, βρίσκεται το Μονοδένδρι, και αυτό από τα πιο γοητευτικά χωριά του Ζαγορίου. Το καλντερίμι από το χωριό πηγαίνει μέχρι το μοναστήρι της Αγίας Παρασκευής, μια συνέχεια και αυτό των κάθετων τοίχων του φαραγγιού που γκρεμίζονται απότομα έως την κοίτη του Βοϊδομάτη. Ολα είναι εξάρσεις της πέτρας, όπως και οι περίτεχνοι φυσικοί σχηματισμοί στην Οξυά, λίγο πιο έξω από το Μονοδένδρι. Πέτρα και φως, φυσικό και εσωτερικό, σκληράδα και ομορφιά, εφήμερο και αιώνιο.
* Δημοσιεύθηκε στο BHmagazino την Κυριακή 10 Ιανουαρίου 2016
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου