Τα κρατικά Βραβεία Λογοτεχνίας για το 2010

Κρατικά βραβεία ποίησης, Βραβείο Κώστα και Ελένης Ουράνη, Αριστείο των Γραμμάτων της Ακαδημίας Αθηνών, Ευρωπαϊκό Βραβείο Λογοτεχνίας… η ποιήτρια και ακαδημαϊκός Κική Δημουλά συμπλήρωσε, τη σειρά των βραβείων της και με το Κρατικό Μεγάλο Βραβείο Λογοτεχνίας 2010 για το σύνολο του έργου της.
Η φωνή της στο τηλέφωνο ήταν ζωηρή και χαρούμενη. Κάθε νέα βράβευση τη χαροποιεί το ίδιο όπως η πρώτη; τη ρωτήσαμε. «Το Μεγάλο Βραβείο Λογοτεχνίας με χαροποιεί περισσότερο από άλλα, γιατί ήταν και απρόοπτο. Δεν περίμενα να συμβεί, δεν προσδοκούσα περισσότερες βραβεύσεις και ευχαριστώ όσους με ψήφισαν. Είναι ταυτόχρονα όμως και ένα βραβείο μελαγχολικό, γιατί δίδεται σε μια ηλικία που μάλλον κλείνει τη δημιουργική πορεία της, βραβεύει το έργο μιας ζωής».


Ευχήθηκε το βραβείο να μη λειτουργήσει ως «σύρτης σε όποια σκιρτήματα δημιουργικότητας υπάρξουν». Και υπάρχουν, μας διαβεβαίωσε. Δεν γράφει με τον σκοπό μιας νέας ποιητικής συλλογής, όμως «όσο με ταράζουν ακόμη πράγματα και δεν μένω απαθής σε όσα συμβαίνουν συνεχίζω να γράφω», είπε με τον γνώριμο τρόπο της. Και ελπίζει αυτά τα δημιουργικά σκιρτήματα «να “ανέβουν” και να μη χαλαρώσουν από την ικανοποίηση που δίνει το βραβείο αυτό».

Βρήκαμε την κινηματογραφίστρια και μυθιστοριογράφο Βασιλική Ηλιοπούλου στο σπίτι της στην Αθήνα, να γράφει το επόμενο μυθιστόρημά της. Εχει βραβευθεί για ταινίες της, όμως το Κρατικό είναι το πρώτο λογοτεχνικό της βραβείο: «Εχουν περάσει δύο χρόνια από την έκδοση του “Σμιθ”», μας είπε, «και είχα την εντύπωση πως ό,τι καλό είχε να μου δώσει το βιβλίο μού το είχε δώσει, και σε επίπεδο γενικής κριτικής και σε επίπεδο μεμονωμένων κριτικών αντιδράσεων. Πίστευα ότι το κεφάλαιο “Σμιθ” είχε τελειώσει, και είχε τελειώσει πολύ καλά. Γι’ αυτό και το βραβείο ήταν απρόσμενο και επομένως η χαρά διπλή».

Απρόσμενο ήταν το Βραβείο Διηγήματος και για τον μυκονιάτη Παναγιώτη Κουσαθανά, που θεωρεί ότι βρίσκεται «έξω από τις συντεχνίες του λογοτεχνικού κέντρου» και γι’ αυτό τον χαροποιεί κι εκείνον ιδιαίτερα. Στη συλλογή του «Λοξές ιστορίες που τελειώνουν με ερωτηματικό» ο γενέθλιος τόπος πρωταγωνιστεί.

«Στη Μύκονο βρίσκει κανείς ό,τι γυρεύει, και το κοσμοπολίτικο και το ασκητικό», λέει. Σε μια από τις ελάχιστες εναπομείνασες βουκολικές περιοχές του νησιού ετοίμασε τη συγκεντρωτική ποιητική συλλογή του, που θα κυκλοφορήσει σύντομα από τις εκδόσεις Ινδικτος, και τη νέα συλλογή διηγημάτων του με τίτλο «Αξιοσημείωτες συναντήσεις» η οποία αναμένεται μέσα στο έτος. «Το νησί είναι μαγικό, παρά τη φθορά που έχει υποστεί», λέει με περηφάνια, «Προσπαθώ όμως να “οικουμενοποιώ” τον τόπο μου. Η Μύκονος δεν είναι μοναδική, όπου υπάρχουν άνθρωποι τα προβλήματα είναι κοινά».

Για τους διευθυντές των λογοτεχνικών περιοδικών, οι βραβεύσεις δικαιώνουν τους κόπους και την επιμονή ετών, και μάλιστα σε εποχές και συνθήκες αντίξοες. Η κυκλοφορία του «Δέντρου», 33 χρόνια τώρα, εξασφαλίζεται χάρη στον μεγάλο προσωπικό μόχθο του Κώστα Μαυρουδή και του Τάσου Γουδέλη. «Ο μόχθος δεν είναι μονάχα πνευματικός», μας είπε ο Κώστας Μαυρουδής, «είναι και καθημερινό τρέξιμο και διεκπεραίωση ενός πλήθους πρακτικών ζητημάτων». Είχε περάσει όλη την ημέρα στην εταιρεία παραγωγής του CD που θα συνοδεύει το επόμενο τεύχος του περιοδικού, στο οποίο ο Θόδωρος Αγγελόπουλος διαβάζει Σεφέρη, στο αφιέρωμα για τα σαραντάχρονα από τον θάνατο του ποιητή.

«Η έκδοση του περιοδικού έχει γίνει σε βάρος της προσωπικής λογοτεχνικής δουλειάς μας, όμως η σχέση με τη λογοτεχνία και τους ανθρώπους της μας διακινεί όλα αυτά τα χρόνια». Δεν μπορεί να φανταστεί το «Δέντρο» χωρίς την ξένη λογοτεχνία όπως και την ελληνική πνευματική ζωή χωρίς την ξένη πραγματικότητα.

Γι’ αυτό, η διαπίστωση ότι το περιοδικό λειτουργεί ως ένας «δημιουργικός ενδιάμεσος», στον οποίο προσβλέπει το «μικρό και ανελαστικό κοινό των λογοτεχνικών περιοδικών», είναι πηγή μεγάλης ικανοποίησης. Το ίδιο και η δυνατότητα που προσφέρει το περιοδικό για «έναν λόγο πιο προσωπικό, για κρίσεις και κριτικές στα λογοτεχνικά πράγματα που δεν μπορούν να γραφτούν στα γενικά έντυπα».

«Η βράβευσή μας είναι δικαίωση της πορείας του περιοδικού όχι μόνο των διαισθητικών κατά καιρούς στελεχών του αλλά και όλων των ανθρώπων που έγραψαν σε αυτό», λέει ο διευθυντής του περιοδικού «Διαβάζω» Γιάννης Μπασκόζος. «Αρκεί να σκεφτούμε ότι πιθανόν δεν υπάρχει έλληνας λογοτέχνης που δεν έχει καταθέσει το κείμενό του στο περιοδικό. Αν αφιερώναμε το βραβείο σε κάποιους, θα το αφιερώναμε σίγουρα στον ιδρυτή μας, τον Περικλή Αθανασόπουλο, που το 1976, σε μια περίεργη τότε εποχή, σκέφτηκε να φτιάξει ένα περιοδικό που δεν υπήρχε όμοιό του μέχρι τότε στην Ελλάδα. Είμαι πολύ χαρούμενος που το βραβείο λαμβάνουμε εξ ημισείας με το περιοδικό “Το Δέντρο”, γιατί με τους συντελεστές του “Δέντρου” μεγαλώσαμε την ίδια εποχή, με τον ίδιο κόσμο, με κοινούς φίλους και κοινά οράματα».

«Ολα τα βιβλία στις βραχείες λίστες που εξετάστηκαν ήταν αξιόλογα», μας είπε ο καθηγητής Παναγιώτης Μαστροδημήτρης, πρόεδρος της κριτικής επιτροπής. Υπήρξαν βέβαια διαφωνίες μεταξύ των μελών της. Κάθε βράβευση είναι καθρέφτης της πλειοψηφικής ψήφου και όχι αποτέλεσμα ομοφωνίας.

Αυτά για το 2010. Τι γίνεται στο εξής; Πλέον με το άρθρο 40 του ν. 3905/2010 ο θεσμός των Κρατικών Βραβείων εμπλουτίζεται και εκσυγχρονίζεται. Προβλέπονται νέα βραβεία: Απόδοσης έργου της αρχαίας ελληνικής γραμματείας στα νέα ελληνικά, Εφηβικού-νεανικού λογοτεχνικού βιβλίου, Πρωτοεμφανιζόμενου συγγραφέα ως 35 ετών και Ειδικό βραβείο σε λογοτέχνη του οποίου το βιβλίο προάγει τον διάλογο πάνω σε ευαίσθητα κοινωνικά ζητήματα.

Οσον αφορά τις διαδικασίες, θα γνωρίζουμε τη βραχεία λίστα στο πρώτο δεκαπενθήμερο του Οκτωβρίου, τα βραβεία θα ανακοινώνονται το πρώτο δεκαπενθήμερο του Νοεμβρίου και θα απονέμονται τον Δεκέμβριο. Την πορεία των διαδικασιών θα μπορούμε όλοι να παρακολουθούμε στο Διαδίκτυο.

Το ερώτημα είναι, με τις επιτροπές απλήρωτες επί δύο χρόνια, όπως μαθαίνουμε, με ποια προοπτική θα διοριστούν νέες επιτροπές τον ερχόμενο Μάιο, για να εξετάσουν τις χιλιάδες υποψήφιων βιβλίων;

Και βέβαια, ως τότε, είμαστε ακόμη σε αναμονή για τα αποτελέσματα των επιτροπών που εξετάζουν τα βιβλία παιδικής λογοτεχνίας και τα μεταφρασμένα βιβλία, τα οποία αναμένονται τις επόμενες εβδομάδες.

http://www.tovima.gr/default.asp?pid=2&ct=4&artId=384577&dt=15/02/2011#ixzz1E0ytO8f5

Δεν υπάρχουν σχόλια: