Η εκ νέου τοποθέτηση της κ. Χατζηπέτρου στο νευραλγικό αυτό πόστο, τον Ιούλιο του 2019, αυτή τη φορά με επιλογή του Μαξίμου, είχε συνοδευτεί από βαρύγδουπες δηλώσεις σχετικά με την υλοποίηση του κυβερνητικού στόχου περί “αυτοχρηματοδότησης του πολιτισμού”. Όπως τόνιζε, μάλιστα, η σχετική ανακοίνωση του ΥΠΠΟΑ, “τα αποτελέσματα από τη νέα εκκίνηση του ΤΑΠΑ θα πρέπει να είναι διαφανή, άμεσα και μετρήσιμα”.
Συγκρούσεις και συμφέροντα στο παρασκήνιο
Μπορεί οι προσδοκίες να διαψεύστηκαν, η αποχώρηση όμως της κ. Χατζηπέτρου από το ΤΑΠΑ δεν εμφανίζεται επισήμως ως απομάκρυνση ή αποτυχία, καθώς η ίδια παραιτήθηκε για να αναλάβει τη νέα της θέση ως πρόεδρος και διευθύνουσα σύμβουλος της Ελληνικής Αναπτυξιακής Τράπεζας Α.Ε.
Πέρα από τα μηδαμινά επιτεύγματα της θητείας της, η απομάκρυνση της κ. Χατζηπέτρου, φαίνεται να συνδέεται και με έναν πόλεμο συμφερόντων που μαίνεται εντός του ΤΑΠΑ. Σύμφωνα με σχετικό ρεπορτάζ της ΑΥΓΗΣ , οι σχέσεις της προέδρου και της υπουργού Λίνας Μενδώνη είχαν διαρραγεί τόσο λόγω των διαφορετικών τους προσεγγίσεων στο θέμα της επαναλειτουργίας των αναψυκτηρίων του ΤΑΠΑ ανά την επικράτεια, όσο και λόγω της άρνησης της κ. Χατζηπέτρου να εκχωρήσει μέρος των αρμοδιοτήτων της στο μέλος του Δ.Σ. του ΤΑΠΑ Αλεξάνδρα Χαριτάτου.
Η κ. Χαριτάτου, κόρη του αείμνηστου Μάνου Χαριτάτου, ιδρυτή και εμψυχωτή, μέχρι το θάνατό του, του Ελληνικού Λογοτεχνικού και Ιστορικού Αρχείου (ΕΛΙΑ), ήταν υποψήφια βουλευτής της Ν.Δ. τον Ιούλιο του 2019, ενώ η τοποθέτησή της στο Δ.Σ. του ΤΑΠΑ προβλήθηκε ως εκπροσώπηση σε αυτό της λεγόμενης “κοινωνίας των πολιτών”. Σύμφωνα με το ίδιο δημοσίευμα, η κ. Χαριτάτου επιδίωξε, ανεπιτυχώς, να αναλάβει τις αρμοδιότητες της προέδρου στον τομέα Εκμαγείων, Αντιγράφων και Πολιτιστικών Προϊόντων, φιλοδοξία που προσκρούει σε ασυμβίβαστο, δεδομένου πως η ίδια είναι πρόεδρος και διευθύνουσα σύμβουλος στην εταιρεία “Ηδίστη”, η οποία δραστηριοποιείται στο εμπόριο αντικειμένων ανάλογων με αυτά που διαθέτει το ΤΑΠΑ στα πωλητήρια των μουσείων και των αρχαιολογικών χώρων.
Δεν ήταν, πάντως, μόνο αυτή η σύγκρουση που είχε να αντιμετωπίσει η απελθούσα πρόεδρος ενός φορέα, ο οποίος έρχεται συχνά στην επικαιρότητα όχι για τα επιτεύγματά του αλλά για ζητήματα κακοδιαχείρισης και περίεργες οικονομικές υποθέσεις μεγάλων χρηματικών ποσών. Μόλις τον περασμένο Οκτώβριο, με απόφαση του Δ.Σ., είκοσι υπάλληλοι του ΤΑΠΑ παραπέμφθηκαν στο Πειθαρχικό Συμβούλιο για μια υπόθεση απάτης με παραποιημένα παραστατικά μεταφορικής εταιρείας που είχε προκαλέσει στο ΤΑΠΑ, την περίοδο 2012-2018, ζημιά πάνω από μισό εκατομμύριο ευρώ. Τον Οκτώβριο, επίσης, η προκάτοχος της κ. Χατζηπέτρου, Παρασκευή Σιδηροπούλου, σε επιστολή της που δημοσιεύτηκε στον Τύπο, σημείωνε, μεταξύ άλλων, ότι επί των ημερών της δικής της ολιγόμηνης θητείας στο ΤΑΠΑ (Νοέμβριος 2018 – Ιούλιος 2019) “εντοπίστηκαν τρεις τραπεζικοί λογαριασμοί με συνολικό υπόλοιπο 2,5 εκατ. ευρώ, το οποίο δεν είχε απεικονιστεί ποτέ στο λογιστικό σύστημα”, ενώ για το θέμα της λειτουργίας των αναψυκτηρίων των αρχαιολογικών χώρων και μουσείων ανέφερε πως “το ζήτημα της εκμίσθωσής τους απασχολεί και ερευνάται από την Εισαγγελία και το Σώμα Επιθεωρητών και Ελεγκτών Δημόσιας Διοίκησης”.
Σημαντικές ατασθαλίες, άλλωστε, καταγράφει και το πόρισμα του κατασταλτικού ελέγχου που ολοκλήρωσε το Ελεγκτικό Συνέδριο τον Απρίλιο του 2019 και έχει διαβιβαστεί στον εισαγγελέα του Αρείου Πάγου. Μεταξύ άλλων, το πόρισμα αναφέρει, πως, από τα στοιχεία που αφορούν έσοδα από εισιτήρια σε αρχαιολογικούς χώρους και μουσεία (για την περίοδο 2014-16), “σε δείγμα 31.105.367 ευρώ δεν κατέστη εφικτό να διασταυρωθούν ποσά συνολικού ύψους περί τα 2.306.508 ευρώ, καθώς δεν επισυνάπτονται τα δικαιολογητικά που αποδεικνύουν την κατάθεση του ποσού στους τραπεζικούς λογαριασμούς του Ταμείου” και πως, για τα πωλητέα σε μουσεία κι αρχαιολογικούς χώρους, σε συνολικό ύψος “936.783,42 ευρώ δεν προσκομίστηκαν παραστατικά πληρωμών πιστωτικών, χρεωστικών καρτών και e-banking, με αποτέλεσμα να μην μπορεί να διενεργηθεί διασταυρωτικός έλεγχος ως προς την ύπαρξη και ακρίβεια των συναλλαγών ύψους 469.520,43 ευρώ”.
Ο άνθρωπος από το “Διάζωμα”
Αυτήν λίγο πολύ την κατάσταση θα κληθεί να διαχειριστεί από σήμερα ο νέος πρόεδρος του Δ.Σ. του ΤΑΠΑ κ. Παναγιώτης Νταής, σε ένα έδαφος πολλαπλά ναρκοθετημένο όχι μόνο από τα πολλαπλά και συγκρουόμενα συμφέροντα, αλλά και από την τραγική υποστελέχωση ενός πολύπαθου φορέα, που επιπλέον λειτουργεί με έναν απαρχαιωμένο Οργανισμό.
Η κατεύθυνση στην οποία θα κινηθεί ο νέος πρόεδρος του Δ.Σ. του ΤΑΠΑ μοιάζει, πάντως, να προδιαγράφεται από το βαρύ βιογραφικό του. Ο κ. Νταής, άνθρωπος του περιβάλλοντος Μενδώνη με την οποία συνεργάστηκε στενά κατά την προηγούμενη θητεία αμφοτέρων στο ΥΠΠΟΑ, είναι σήμερα υψηλόβαθμο στέλεχος στο Υπουργείο Εσωτερικών, αλλά και ενεργό μέλος του ΚΙΝΑΛ, με πρωταγωνιστικό ρόλο στον Τομέα Δημόσιας Διοίκησης του κόμματος. Στις τελευταίες αυτοδιοικητικές εκλογές, μάλιστα, εκλέχθηκε δημοτικός σύμβουλος στον Δήμο Ηγουμενίτσας, με την δημοτική παράταξη που υποστήριξε το ΚΙΝΑΛ.
Παράλληλα, είναι δραστήριο μέλος του Δ.Σ. του “Διαζώματος”, του σωματείου που ίδρυσε ο Σταύρος Μπένος και έχει καταγγελθεί δριμύτατα από τον Σύλλογο Ελλήνων Αρχαιολόγων (ΣΕΑ). και όχι μόνο, πως την τελευταία περίπου δεκαετία ασκεί, με την σκανδαλώδη εύνοια αλλεπάλληλων πολιτικών ηγεσιών του ΥΠΠΟΑ, δημόσια πολιτική σε ζητήματα προστασίας και ανάδειξης μνημείων, κατευθύνει κρατικές και ευρωπαϊκές επενδύσεις εκατομμυρίων ευρώ, επιβάλλοντας πολιτικές και ιεραρχήσεις στον τομέα της πολιτιστικής διαχείρισης και λειτουργώντας ως όχημα εμπλοκής τρίτων (ιδιωτών και φορέων της τοπικής αυτοδιοίκησης) στο έργο της Αρχαιολογικής Υπηρεσίας. Σύμφωνα με τον ΣΕΑ , το “Διάζωμα”, αξιοποιώντας και την οικονομική συγκυρία, εμφανίζεται ως αυτόκλητος σωτήρας των μνημείων, “μοιράζει κατά το δοκούν αμειβόμενες μελέτες αναστήλωσης, ψηφιακών πολιτιστικών εφαρμογών κτλ. σε μέλη του (που κατά τα λοιπά διατείνονται πως είναι εθελοντές), οικειοποιείται το έργο του δημόσιου φορέα προστασίας και ανάδειξης των μνημείων”, προωθεί την υλοποίηση του δικού του σχεδιασμού στα χρηματοδοτούμενα μέσω του ΕΣΠΑ έργα.
Ίσως δεν είναι καθόλου τυχαίο πως το πρόγραμμα-πιλότος για την εδραίωση και σταδιακή γιγάντωση του “Διαζώματος”, ήταν η “Πολιτιστική Διαδρομή αρχαίων θεάτρων της Ηπείρου”. Εκεί, στον τόπο καταγωγής και ιδιαίτερου εκλογικού ενδιαφέροντος του κ. Νταή, πραγματοποιήθηκε το πρώτο πείραμα και άνοιξε διάπλατα ο δρόμος προς τα συγχρηματοδοτούμενα από την Ευρωπαϊκή Ένωση προγράμματα. Κατά σύμπτωση (;), ο σχεδιασμός, η ένταξη, η διαχείριση, η παρακολούθηση, ο έλεγχος και η χρηματοδότηση των έργων που υλοποιήθηκαν στο πλαίσιο των ΕΣΠΑ, στον τομέα πολιτισμού, ήταν ακριβώς οι αρμοδιότητες του κ. Νταή κατά την περίοδο 2011-2018, όταν υπηρέτησε στο ΥΠΠΟΑ ως προϊστάμενος της Ειδικής Υπηρεσίας ΕΣΠΑ Τομέα Πολιτισμού.
Για ορισμένα παράδοξα της θητείας του κ. Νταή στο ΥΠΠΟΑ, όπως λ.χ. την πυκνή συμμετοχή του, συχνά μετά από κλήρωση, σε επιτροπές διαγωνισμών, επιτροπές παρακολούθησης και παραλαβής συγχρηματοδοτούμενων έργων, πράξεων, υπο-έργων κλπ, με μια κάποια προτίμηση σε έργα της “Ψηφιακής Σύγκλισης” (“Αρχαιολογικό Κτηματολόγιο”, “Εμπλουτισμός των Ψηφιακών Συλλογών των Κινητών Μνημείων του Υπουργείου Πολιτισμού και Τουρισμού και Ανάπτυξη Νέου Πληροφοριακού Συστήματος του Εθνικού Αρχείου Μνημείων”), θα επανέλθουμε.
Για την ώρα μένει να απαντηθεί, από την υπουργό Μενδώνη πρωτίστως, ένα βασικό ερώτημα: πόσο θεμιτό και δεοντολογικό είναι να τοποθετείται από την κυβέρνηση επικεφαλής ενός φορέα του δημοσίου, που έχει ως βασική αποστολή την ανάδειξη και προβολή μνημείων και αρχαιολογικών χώρων της χώρας, τη διαχείριση αρχαιολογικών πόρων και τη γενικότερη στήριξη του έργου της Αρχαιολογικής Υπηρεσίας, ένα πρόσωπο που εργάζεται συστηματικά για ένα ιδιωτικό σωματείο, όπως το “Διάζωμα”, σε κατεύθυνση ανταγωνιστική αν όχι υπονομευτική της Αρχαιολογικής Υπηρεσίας;
Αλλά τι να απαντήσει και η κ. Μενδώνη, μέλος και η ίδια του “Διαζώματος”; Το ερώτημα, άλλωστε, θα μπορούσε να τεθεί και αντίστροφα: μήπως, τελικά, η επιλογή του κ. Νταή ως επικεφαλής του ΤΑΠΑ σηματοδοτεί ακριβώς, σε συμβολικό και πραγματικό επίπεδο, την ασκούμενη πολιτική της παράδοσης του δημόσιου τομέα στα ιδιωτικά συμφέροντα; Τότε ναι – πρόκειται για τον κατάλληλο άνθρωπο στην κατάλληλη θέση.
Πηγή:
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου