Υπ’ όψιν κ. Σταύρου Παργανά, Προέδρου Περιφερειακού Συμβουλίου
Θέμα: Χάραξη βόρειου τμήματος αυτοκινητόδρομου Κεντρικής Ελλάδας (Ε65), από Τρίκαλα έως Εγνατία οδό
Σχετ: (α) Η από 28 Ιουλίου 2016 επιστολή μου
(β) Η από 5 Σεπτεμβρίου 2016 επιστολή μου
Αγαπητέ Πρόεδρε,
Εν όψει της συζήτησης στο Συμβούλιό σας του θέματος της χάραξης του βόρειου τμήματος (Τρίκαλα – Καλαμπάκα – Εγνατία οδός) του αυτοκινητόδρομου Κεντρικής Ελλάδας (Ε65), καταθέτω το παρόν Υπόμνημα και παρακαλώ να ενημερώσετε τα μέλη του Περιφερειακού Συμβουλίου.
Ι. Ιστορικό
Η σύμβαση παραχώρησης του Ε65, του αυτοκινητόδρομου που θα συνδέσει την βορειο - δυτική Ελλάδα (Εγνατία οδός) με τον κορμό του εθνικού οδικού δικτύου (Μαλιακός κόλπος/ΠΑΘΕ), υπογράφηκε το 2007 και κυρώθηκε από το Ελληνικό Κοινοβούλιο με το Ν. 3597/2007.
Υπενθυμίζω ότι ο αυτοκινητόδρομος είχε μελετηθεί και αδειοδοτηθεί στο σύνολό του από το ΥΠΕΧΩΔΕ την περίοδο 2004 – 2006. Αφετηρία του ήταν ο ανισόπεδος κόμβος Αγίας Παρασκευής επί της Εγνατίας οδού, κοντά στην Παναγιά Τρικάλων.
Όμως, εναντίον της περιβαλλοντικής αδειοδότησης του βόρειου τμήματος, είχαν προσφύγει τόσο στην Ευρ. Επιτροπή όσο και στο Συμβούλιο της Επικρατείας (ΣτΕ) περιβαλλοντικές οργανώσεις, σύλλογοι και δύο Δήμοι του Νομού Γρεβενών. Οι προσφυγές προκάλεσαν νέες μελέτες και προέκυψαν πρόσθετες αδειοδοτήσεις, που κόστισαν εκατομμύρια ευρώ στο ελληνικό Δημόσιο και κυρίως επέφεραν τεράστια καθυστέρηση στην υλοποίηση του Ε65. λόγω της οποίας κινδύνευσε να ματαιωθεί το έργο. Τελικώς, οι προαναφερόμενοι ευαίσθητοι περιβαλλοντικά φορείς (Ιππικός Σύλλογος Γρεβενών, Κυνηγετικός Σύλλογος Γρεβενών, Δήμοι Δεσκάτης και Χασίων Γρεβενών), απέσυραν τις προσφυγές τους, λίγες μόνον ημέρες πριν αυτές συζητηθούν (μετά από πολλές αναβολές) στο ΣτΕ, τον Φεβρουάριο του 2013! Αποδείχτηκε ότι είχαν κινηθεί με απίστευτη επιπολαιότητα, αν όχι εκβιαστικά, προς το Δημόσιο συμφέρον. Επισημαίνω ότι είχε προηγηθεί, την άνοιξη του 2012, η αρχειοθέτηση του θέματος από πλευράς Ευρ. Επιτροπής. Συνεπώς η αρχική χάραξη του ΥΠΕΧΩΔΕ παραμένει σε ισχύ και πρέπει να επαναξιολογηθεί από το Υπουργείο Υποδομών.
Όπως όλοι οι αυτοκινητόδρομοι που υλοποιούνται με συμβάσεις παραχώρησης, έτσι και ο Ε65 αντιμετώπισε τεράστια προβλήματα (από το τέλος του 2010 μέχρι τον Ιούνιο του 2012), τα οποία τον οδήγησαν στην εγκατάλειψη, με αποτέλεσμα το κλείσιμο των εργοταξίων του επί σχεδόν μία διετία.
Το καλοκαίρι του 2012, ως αναπληρωτής Υπουργός Ανάπτυξης και Υποδομών, πιστεύοντας στη μεγάλη χρησιμότητα του έργου όπως είχε σχεδιαστεί, έθεσα σε προτεραιότητα την επανεκκίνηση των εργασιών στον Ε65, με αποκλειστικό γνώμονα το Δημόσιο συμφέρον.
Το εγχείρημα ήταν πολύ δύσκολο, καθώς η εθνική οικονομία βρισκόταν ήδη σε βαθειά ύφεση, οι κυκλοφοριακοί φόρτοι είχαν μειωθεί σημαντικά, οι δανειοδοτούσες το έργο Τράπεζες είχαν σταματήσει τη χρηματοδότησή του, κυρίως λόγω έλλειψης ρευστότητας και τα οικονομικά δεδομένα για τον αυτοκινητόδρομο ήταν πολύ αρνητικά.
Παρ’ όλα αυτά, με ισχυρή πολιτική βούληση και με τη συνεργασία των υπηρεσιακών παραγόντων του ενιαίου, τότε, Υπουργείου Ανάπτυξης και Υποδομών, πετύχαμε την επαναχρηματοδότηση του έργου από τις Τράπεζες, Ελληνικές και διεθνείς, με αποτέλεσμα την επανεκκίνηση των εργασιών το 2013.
Η τροποποιημένη σύμβαση παραχώρησης του Ε65 κυρώθηκε από το Κοινοβούλιο με το Ν. 4219/2013.
ΙΙ. Που βρισκόμαστε σήμερα
Ο βασικός κορμός του Ε65, Τρίκαλα – Ξυνιάδα, έχει ολοκληρωθεί σε ποσοστό 85% περίπου, ενώ για το νότιο τμήμα, Ξυνιάδα – ΠΑΘΕ, έχουν κινηθεί οι διαδικασίες υλοποίησής του, με σημαντική όμως καθυστέρηση από τη σημερινή Κυβέρνηση.
Για το βόρειο τμήμα, Τρίκαλα – Καλαμπάκα – Εγνατία οδός, στην τροποποιημένη σύμβαση παραχώρησης του Ε65 προβλέπεται ότι ο παραχωρησιούχος οφείλει να καταθέσει εναλλακτική λύση, χωρίς το Δημόσιο (δηλαδή το Υπ. Υποδομών) να δεσμεύεται γι’ αυτήν. Από την πλευρά του το Υπουργείο πρέπει να επιλέξει τη βέλτιστη λύση από τεχνικής, οικονομικής, κυκλοφοριακής και περιβαλλοντικής άποψης, η οποία θα υλοποιηθεί.
Στην ευρεία σύσκεψη για το θέμα, που διοργανώθηκε στο Δημαρχείο Τρικάλων στις 7 Οκτωβρίου 2016, με πρωτοβουλία της ΠΕΔ και της Περιφέρειας Θεσσαλίας, ο παριστάμενος Γενικός Γραμματέας Υποδομών ανακοίνωσε ότι για το εν λόγω τμήμα δεν υπάρχει ούτε χάραξη, ούτε αδειοδότηση, ούτε χρηματοδότηση. Δηλαδή, όλα τα θέματα είναι ανοικτά.
Για το τμήμα αυτό, ο παραχωρησιούχος κατέθεσε πρόταση σε επίπεδο προμελέτης, την οποία το Υπουργείο επεξεργάζεται. Θα ακολουθήσει η οριστική μελέτη του έργου, η περιβαλλοντική αδειοδότησή του και η διερεύνηση του τρόπου χρηματοδότησής του.
Άποψή μου είναι ότι η χάραξη που ανακοίνωσε ο παραχωρησιούχος δεν είναι η βέλτιστη και σε κάθε περίπτωση δεν καλύπτει τα συμφέροντα του Νομού Ιωαννίνων και γενικότερα της Ηπείρου και της Θεσσαλίας, χωρίς να ωφελεί άλλες περιοχές.
Ειδικότερα, με αυτή την χάραξη, ο αυτοκινητόδρομος Ε65 θα συναντήσει την Εγνατία οδό πολύ μακριά από τα Ιωάννινα, στο Κηπουρειό Γρεβενών. Όποιος δηλαδή, κινούμενος από την Ήπειρο προς Θεσσαλία/Στερεά Ελλάδα, ακολουθήσει αυτή τη χάραξη, θα είναι αναγκασμένος να διανύσει περίπου 30 χλμ. επιπλέον για να φθάσει μέχρι την Καλαμπάκα! Κινούμενος δε προς Αθήνα, δεν θα επιλέξει τον άξονα Ε65, αλλά υποχρεωτικά σχεδόν την Ιόνια οδό, η οποία θα είναι ένας σύγχρονος και ασφαλής αυτοκινητόδρομος, αλλά ως διαδρομή είναι σίγουρα πιο ακριβή. Παράλληλα, ακυρώνονται σημαντικά οφέλη από την υλοποίηση του Ε65, όπως αυτά προβλέπονται στη Σύμβαση παραχώρησής του.
Με την πρόταση του παραχωρησιούχου απομακρύνεται αναιτιολόγητα ο Ε65 από την Ήπειρο, επιβαρύνοντας σημαντικά το χρόνο και το κόστος μετακίνησης, καθώς και το περιβάλλον. Ενδεικτικά αναφέρεται ότι η χρονική επιβάρυνση της διαδρομής είναι 45 λεπτά της ώρας για κάθε διαδρομή μετ’ επιστροφής. Περισσότεροι θα είναι και οι εκπεμπόμενοι ρύποι. Εάν προστεθούν και οι επιπλέον δαπάνες για διόδια (4 ευρώ μετ’ επιστροφής για ΙΧ αυτοκίνητο), καύσιμα και συντήρηση των οχημάτων (για τα επιπλέον χιλιόμετρα), προκύπτει σαφώς ότι η προωθούμενη χάραξη είναι επαχθής για τους Ηπειρώτες και τους Θεσσαλούς.
ΙΙΙ. Πρόταση
Έχοντας ασχοληθεί με το θέμα σε βάθος, τόσο κατά την περίοδο σχεδιασμού, συμβασιοποίησης και εκκίνησης των εργασιών στους αυτοκινητοδρόμους (ως υφυπουργός ΠΕΧΩΔΕ την περίοδο 2004 – 2009), όσο και κατά την επανεκκίνησή τους (ως αναπληρωτής Υπουργός, 2012 – 2013) και έχοντας σταθερά την άποψη ότι ο Ε65 πρέπει να έρθει όσο το δυνατόν πιο κοντά στην Ήπειρο για να καταστεί χρήσιμος, όπως άλλωστε είχε εξ αρχής σχεδιαστεί, θεώρησα χρέος μου να καταθέσω μία πρόταση για το βόρειο τμήμα του Ε65.
Με έμπειρους συνεργάτες μηχανικούς, επεξεργαστήκαμε σε επίπεδο προωθημένης αναγνωριστικής μελέτης και καταθέσαμε δημοσίως τον περασμένο Ιούλιο, πρόταση η οποία είναι τεχνικά τεκμηριωμένη και συντομεύει ουσιαστικά την απόσταση Ιωάννινα – Τρίκαλα, σχεδόν κατά 30 χιλιόμετρα (συνημμένη οριζοντιογραφία προτεινόμενης λύσης, στην οποία παρουσιάζονται επίσης τόσο η προτεινόμενη από τον παραχωρησιούχο όσο και η αρχικά μελετημένη από το ΥΠΕΧΩΔΕ χάραξη).
Ειδικότερα, η λύση που κατέθεσα κινείται δυτικότερα, διήκει σχεδόν παράλληλα με την υφιστάμενη Ε.Ο. Ιωαννίνων – Καλαμπάκας, έχει μήκος (Α – Γ) 28,9 χλμ περίπου, έναντι 54,5 χλμ της προτεινόμενης από τον παραχωρησιούχο (Α – Δ – Β – Γ), ενώ η απόσταση προς Γρεβενά/Κοζάνη αυξάνεται μόνο κατά 7 χλμ.
Επιπλέον, η πρότασή μας έχει το μεγάλο πλεονέκτημα ότι παρακάμπτει τη ζώνη μόνιμης παρουσίας της αρκούδας, οπότε η περιβαλλοντική αδειοδότησή της είναι απλή.
Προτείνω την υιοθέτηση αυτής της πρότασης, που διασφαλίζει τα συμφέροντα όχι μόνο των Ηπειρωτών, αλλά όλων των κατοίκων της βορειο-δυτικής Ελλάδας και της Θεσσαλίας, καθώς, συνοψίζοντας:
Συντομεύει τη διαδρομή Καλαμπάκα – Ιωάννινα κατά 26–28 χλμ (ανάλογα με την όδευση που θα οριστικοποιηθεί).
Συντομεύει αντίστοιχα και την απόσταση μεταξύ των στρατηγικής σημασίας λιμένων Ηγουμενίτσας και Βόλου.
Θα διευκολύνει τα μέγιστα όσους κινούνται κυρίως από τους Νομούς της Ηπείρου, της Κέρκυρας, καθώς και από Αλβανία και τον διάδρομο της Αδριατικής, προς Θεσσαλία/Στερεά Ελλάδα/Αττική (και αντίστροφα), διότι συντομεύει σημαντικά τη διαδρομή.
Δεν επηρεάζει την κίνηση από Δυτική Μακεδονία προς Θεσσαλία/Αττική (και αντίστροφα), καθώς η αύξηση του μήκους αυτής της διαδρομής είναι αμελητέα (7 χλμ).
Δεν έχει ουσιαστικές περιβαλλοντικές επιπτώσεις, καθώς παρακάμπτει ευαίσθητες οικολογικά περιοχές.
Το εκτιμώμενο κόστος της δεν ξεπερνάει το αντίστοιχο της προτεινόμενης από τον παραχωρησιούχο λύσης.
Παράλληλα επιτυγχάνονται:
Ικανοποιητική γεωμετρία του τελευταίου τμήματος του αυτοκινητοδρόμου Ε65, με γεωμετρικά χαρακτηριστικά καλύτερα της Εγνατίας οδού.
Ευνοϊκότερες γεωτεχνικές συνθήκες στη ζώνη διέλευσης.
Πλήρης, σχεδόν, αξιοποίηση των απαλλοτριώσεων που έχουν συντελεστεί για τον Ε65.
Αγαπητέ Πρόεδρε,
Η οριστικοποίηση της χάραξης του βόρειου τμήματος του αυτοκινητοδρόμου Ε65 είναι θέμα κρίσιμο και επίκαιρο. Πρόκειται για έργο υποδομής με κόστος κατασκευής της τάξεως των πεντακοσίων εκατομμυρίων ευρώ, που θα καθορίσει τις αναπτυξιακές προοπτικές της Ηπείρου και της Θεσσαλίας για πολλές δεκαετίες.
Οφείλουν συνεπώς οι αρμόδιοι να λάβουν σαφή θέση για τη χάραξη και να την αιτιολογήσουν, για να ολοκληρωθούν οι διαδικασίες των μελετών και αδειοδοτήσεων του τμήματος Τρίκαλα – Καλαμπάκα – Εγνατία οδός, να διερευνηθούν οι πηγές χρηματοδότησής του, ώστε να ολοκληρωθεί το συντομότερο δυνατό ο αυτοκινητόδρομος Κεντρικής Ελλάδας.
Σας ευχαριστώ.
Σταύρος Ελ. Καλογιάννης
Πρώην αναπληρωτής Υπουργός
Ανάπτυξης και Υποδομών
Συνημμένα σχέδια: Ένα (1)
Οριζοντιογραφία χαράξεων
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου