Βραβευµένος και µε διάθεση για πολιτική κουβέντα ο ισπανός σκηνοθέτης και παραγωγός άνοιξε επίσηµα το αφιέρωµα «Ο Ισπανικός Εµφύλιος στον Κινηµατογράφο» στην ΤαινιοθήκηΒροχερή Ιερά Οδός. Κίνηση και κορναρίσµατα. «Στην Αθήνα δεν είναι εύκολο να κυκλοφορεί κάποιος. Το κατάλαβα από πρώτο χέρι», λέει µε νόηµα ο καταξιωµένος 63χρονος ισπανός σκηνοθέτης, σεναριογράφος και καθηγητής Πανεπιστηµίου Χοσέ Λουίς Κουέρδα, ο οποίος βρέθηκε στην Ελλάδα για το αφιέρωµα «Ο Ισπανικός Εµφύλιος στον Κινηµατογράφο» στην Ταινιοθήκη της Ελλάδος (σε συνεργασία µε την ισπανική πρεσβεία).
Ο Κουέρδα της βραβευµένης µε Γκόγια Καλύτερου Διασκευασµένου Σεναρίου ταινίας «Η γλώσσα της πεταλούδας» είχε όρεξη για πολιτική κουβέντα, πέραν του κινηµατογράφου.
Ποια είναι σήµερα η στάση της ισπανικής κοινωνίας σε σχέση µε τον Εµφύλιο, που διήρκεσε από τον Ιούλιο του 1936 έως και τον Απρίλιο του 1939;
«Υπάρχουν τριών ειδών αντιδράσεις: Πρώτον, να επιβληθεί σιωπή σε κάθε έρευνα». Και θυµίζει την περίπτωση του δικαστή Μπαλτάσαρ Γκαρθόν που θέλησε για πρώτη φορά να ερευνήσει για τους αγνοούµενους του Εµφυλίου και της φρανκικής δικτατορίας και αντιµετώπισε δικαστικές διώξεις από τις οργανώσεις της ακροδεξιάς, διότι παρέβη τον νόµο για αµνηστία.
«Δεύτερον, µια αδιαφορία που ευνοεί τη Δεξιά (σ.σ. χρησιµοποίησε πολλές φορές στη συνέντευξη τον όρο «Δεξιά») και τρίτον, κάποιες προσπάθειες ανάκτησης της ιστορικής µνήµης, κυρίως από την πλευρά της Αριστεράς». Τα επίσηµα αρχεία του Ισπανικού Εµφυλίου είναι ανοιχτά και προσβάσιµα στο κοινό;
«Θα πρέπει να λάβετε υπόψη ότι τα οπτικοακουστικά αρχεία ανήκαν στη φρανκική προπαγάνδα, ενώ αυτά της άλλης πλευράς ήταν για πολλά χρόνια παράνοµα και βρίσκονταν σε ΕΣΣΔ, Αγγλία και Παρίσι. Αν κάποιος είχε αυτό το υλικό στο σπίτι του θα έτρωγε 20 χρόνια φυλάκιση. Τα τελευταία δέκα χρόνια επιτρέπεται βέβαια η πρόσβαση σε αυτά, πληρώνοντας», απαντά ο Κουέρδα που γεννήθηκε το 1947 στη µικρή πόλη Αλµπαθέτε και διήνυσε µεγάλη πορεία στον κινηµατογράφο ως βραβευµένος παραγωγός των ταινιών «Τesis» (στην οποία υποδύεται και ένα ρόλο) και «Οι άλλοι» του Αλεχάντρο Αµενάµπαρ και βέβαια ως σκηνοθέτης.
Το ενδιαφέρον στην Ισπανία για τον Εµφύλιο είναι µεγάλο, παρά τους ισχυρισµούς των ΜΜΕ ότι γυρίζονται υπερβολικά πολλές ταινίες για το θέµα. «Φανταστείτε πως κάθε χρόνο γυρίζονται µία ή δύο ταινίες για τον Εµφύλιο ενώ αντίθετα γυρίζονται 5-6 τρόµου, 20 κωµωδίες, 20 απροσδιορίστου θέµατος και 3-5… αλµοδοβαρικές», λέει χαµογελώντας.
Και αν στην Ελλάδα έχει διαµορφωθεί τα τελευταία χρόνια µια τάση αναθεώρησης του Εµφυλίου σε επίπεδο Ιστορίας (από τον ιστορικό Στάθη Καλύβα και τον πολιτικό επιστήµονα Νίκο Μαραντζίδη) και µια τάση συµφιλίωσης στον κινηµατογράφο – χαρακτηριστικό παράδειγµα το «Ψυχή βαθιά» του Παντελή Βούλγαρη –, η πραγµατικότητα είναι λίγο διαφορετική στην Ισπανία.
«Στην Ισπανία δεν υπάρχει κινηµατογραφιστής από τη µεριά της Δεξιάς που να έχει διεκδικήσει κάτι από τον Ισπανικό Εµφύλιο. Υπάρχουν 5-6 συγγραφείς της άκρας Δεξιάς µε απήχηση που αναθεωρούν όπως και κάποια ιδιωτικά κανάλια µε τέτοια τάση. Επίσης ένας ραδιοφωνικός σταθµός που ανήκει στην Καθολική Εκκλησία και εξακολουθεί να έχει πολεµοχαρή θέση απέναντι στις αριστερές δυνάµεις ρίχνοντας λάδι στη φωτιά», αποκαλύπτει ο βραβευµένος σκηνοθέτης.
ΙΝFΟ
Απόψε στις 18.00 στην Ταινιοθήκη της Ελλάδος (Ιερά Οδός 48 & Μεγάλου Αλεξάνδρου 134-136) παρουσία του Χοσέ Λουίς Κουέρδα γίνεται συζήτηση, στην οποία συµµετέχουν επίσης οι Στέλλα Θεοδωράκη, Δηµήτρης Φιλιππής, Μαρλένα Πολιτοπούλου. Συντονίζει η Μαρία Κοµνηνού.
«Η κρίση ήταν πρόσχηµα για τις εταιρείες παραγωγής»
Επειδή η οικονοµική κρίση είναι της µόδας (στις συζητήσεις) και ο συνοµιλητής έχει διάθεση για πολιτική κουβέντα, ας δούµε πώς αντανακλάται η οικονοµική στενότητα στις εκεί παραγωγές: «Η κρίση ήταν πρόσχηµα για τις εταιρείες παραγωγής. Σήµερα είναι πιο δηµοφιλή τα προγράµµατα µε σεξ και σελέµπριτις από µια ταινία. Οι εταιρείες χρησιµοποιούν τη δικαιολογία ότι ο κινηµατογράφος είναι ακριβό προϊόν και δεν αποδίδει τα ανάλογα. Πολλές φορές όµως διαψεύδονται από τα ίδια τα στοιχεία, αφού το “Κελί 211” που υπήρξε από τις πιο εµπορικές ταινίες, άργησε 4-5 χρόνια στην παραγωγή. Μάλιστα τελευταία στιγµή δόθηκε για τα γυρίσµατα από την κυβέρνηση στον σκηνοθέτη δωρεάν µια φυλακή που είχε κλείσει» καταλήγει και ανακαλεί στη µνήµη του τον χώρο και τον χρόνο των πρώτων παιδικών του χρόνων, τα µαύρα φρανκικά χρόνια, όταν ο φόβος και η σιωπή είχαν πάρει τη σκυτάλη από τις σκληρές µάχες του Εµφυλίου. Κλείνει την κουβέντα µε µια εικόνα: «Ενας στρατιωτικός έβρισε άσχηµα τον διευθυντή µιας κινηµατογραφικής λέσχης επειδή της είχε δώσει το όνοµα Μπουνιουέλ και τον θεώρησε κοµµουνιστή.
Την άλλη µέρα µάλιστα, αφού τον προκάλεσε σε ξιφοµαχία, τον τραυµάτισε βαριά. Το πάνω χέρι στην πόλη µου εκείνα τα πρώτα µετεµφυλιακά χρόνια είχαν οι παπάδες και οι στρατιωτικοί».
Δέκα πρώτες προβολές και αφίσες
Το αφιέρωµα «Ο Ισπανικός Εµφύλιος στον Κινηµατογράφο» της Ταινιοθήκης της Ελλάδος περιλαµβάνει 13 ταινίες µυθοπλασίας – ανάµεσά τους και 10 που προβάλλονται για πρώτη φορά στην Ελλάδα – ένα ντοκιµαντέρ κι αρχειακό υλικό από τον εµφυλίου. Θα πραγµατοποιηθεί στους νέους χώρους της Ταινιοθήκης στον Κεραµεικό έως τις 13 Οκτωβρίου και µετά στη Θεσσαλονίκη. Παράλληλα, συνεχίζεται µέχρι τις 23/10 η έκθεση «Αφίσες του Ισπανικού Εµφυλίου, 1936-1939» στην αίθουσα του Ινστιτούτου Θερβάντες (Μητροπόλεως 23, Αθήνα).
http://www.tanea.gr/default.asp?pid=2&ct=4&artid=4598078
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου