Μπροστά στο νέο τοπίο το ΤΕΙ Ηπείρου

Μία τολμηρή πρόταση για το χωροταξικό

Έντονη αναμένεται να είναι το επόμενο διάστημα η κινητικότητα στο χώρο της τριτοβάθμιας εκπαίδευσης, με ένα μεγάλο κομμάτι του ενδιαφέροντος να επικεντρώνεται στο πως θα διαμορφωθεί ο νέος χάρτης μετά τις ενοποιήσεις – συγχωνεύσεις σχολών και ιδρυμάτων, αλλά και τις αναπόφευκτες καταργήσεις σχολών. Ο χάρτης της τριτοβάθμιας εκπαίδευσης δεν αναμένεται να μείνει ανέγγιχτος ούτε στην Ήπειρο, με τις περισσότερες αλλαγές να αφορούν το ΤΕΙ Ηπείρου, αρκετές Σχολές του οποίου βρίσκονται τα τελευταία χρόνια στο μάτι του κυκλώνα, κυρίως λόγω της χαμηλής ζήτησης και του ισχνού αριθμού των σπουδαστών.

Μια τολμηρή πρόταση για το χωροταξικό εξορθολογισμό του ΤΕΙ Ηπείρου κατέθεσε προς συζήτηση στη Γενική Συνέλευση του Ιδρύματος ο πρόεδρός του Γρηγόρης Γκίκας, ο οποίος πέρα από την καταγραφή του σημερινού προβλήματος του Ιδρύματος το οποίο – σύμφωνα με τον ίδιο - είναι κατακερματισμένο και χωρίς σαφή προγραμματισμό και ακαδημαϊκούς στόχους, προχωρά στην κατάθεση ενός πλήρους σχεδίου αναδιάρθρωσης, με συγκεκριμένη φιλοσοφία και στόχευση, ενώ υπάρχει και εναλλακτικό σενάριο σε περίπτωση που αποφασιστεί να μην είναι αυτόνομο, αλλά να βρίσκεται κάτω από την ομπρέλα του Πανεπιστημίου Ιωαννίνων.
Η πρόταση του κ. Γκίκα είναι σίγουρο πως θα προκαλέσει αντιδράσεις, κυρίως από τις τοπικές κοινωνίες, καθώς έρχεται να διαταράξει οικονομικές και ενδεχομένως πολιτικές ισορροπίες, που για πολλά χρόνια κυριαρχούσαν των αναγκών για ακαδημαϊκή πρόοδο και εξέλιξη. Το ομολογεί, μάλιστα και ο ίδιος, καθώς στην εισαγωγή της πρότασής του αναφέρει: «Πέρα από την οικονομική σημασία των περιφερειακών ιδρυμάτων σε καμιά περίπτωση δεν πρέπει να ξεχνάμε όμως ότι ο βασικός σκοπός ενός ιδρύματος τριτοβάθμιας εκπαίδευσης και του περιφερειακού ΤΕΙ είναι ερευνητικός και εκπαιδευτικός. Για τον λόγο αυτόν η ίδρυση περιφερειακών ΤΕΙ δεν μπορεί να αντιμετωπίζεται μόνο ως μοχλός περιφερειακής ανάπτυξης. Είναι σοβαρό λάθος να αντιμετωπίζεται το ΤΕΙ ως πρωτογενές μέγεθος για την ανάπτυξη της περιοχής (να μετριέται δηλαδή μόνο το άμεσο αποτέλεσμά του – τόσοι φοιτητές, τόσοι διδάσκοντες κ.λ.π. άρα τόσα χρήματα εισρέουν στην περιοχή)».

ΣΧΕΔΙΟ ΑΝΑΔΙΟΡΓΑΝΩΣΗΣ
Όπως αναφέρει ο κ. Γκίκας, για να αποτελέσει ένα τριτοβάθμιο ίδρυμα καταλύτη για τη μακροχρόνια ανάπτυξη πρέπει να υπάρξουν ορισμένες προϋποθέσεις λειτουργίας αυτών των ιδρυμάτων, κάποιοι ελάχιστοι όροι της αποτελεσματικής λειτουργίας των ΤΕΙ, όπως για παράδειγμα α) Η συγκέντρωση στις ίδιες πόλεις των τμημάτων των Σχολών, έτσι ώστε να είναι συγγενή και κοινά τα αντικείμενα και να έχουν τις προϋποθέσεις και τους όρους για την Ακαδημαϊκή ολοκλήρωση, β) η ύπαρξη μιας κρίσιμης μάζας φοιτητών και διδασκόντων, έτσι ώστε να δημιουργηθεί μια ακαδημαϊκή κοινότητα γ) υψηλής ποιότητας κτηριακές εγκαταστάσεις, υποδομές και εξοπλισμός, δ) δημιουργία σύγχρονων Σχολών, που να ανταποκρίνονται στις ανάγκες της επαγγελματικής αγοράς και της Διεπιστημονικότητας.
«Μόνο εάν εκπληρωθούν αυτές οι ελάχιστες προϋποθέσεις μπορεί το ΤΕΙ να λειτουργήσει ως καταλύτης για την ανάπτυξη μιας περιοχής, με την έννοια ότι τοποθετεί την περιοχή σε διαφορετικό επίπεδο ανάπτυξης. Όλα τα παραπάνω δείχνουν ότι τα περιφερειακά ΤΕΙ χρειάζονται εξασφάλιση από την πλευρά της Πολιτείας κάποιας σημαντικά ευνοϊκότερης μεταχείρισης, αλλά και αυξημένη χρηματοδότηση για να μπορέσουν να γίνουν ελκυστικά. Δυστυχώς στην πράξη συμβαίνει ακριβώς το αντίθετο, ιδίως σε ένα Ίδρυμα όπως είναι το ΤΕΙ Ηπείρου, το οποίο είναι πολυδιασπασμένο σε πολλές πόλεις και έχει αναπόφευκτα πολύ μεγαλύτερο κόστος για να μπορεί να λειτουργήσει.
Σήμερα οι Σχολές Τεχνολογίας Γεωπονίας και Διοίκησης & Οικονομίας εμφανίζουν περιορισμένη Ακαδημαϊκή συνοχή, λόγω του κατακερματισμού των τμημάτων των Σχολών σε τρείς πόλεις, γεγονός, το οποίο αποτελεί ανασταλτικό παράγοντα για τη βιωσιμότητά τους. Με τη συγκέντρωση των τμημάτων των Σχολών, τη μεταφορά και συγχώνευση τους σε ενιαίο χώρο, δηλαδή τον εξορθολογικό χωροταξικό σχεδιασμό εξασφαλίζεται το μίνιμουμ που απαιτείται για μια Ακαδημαϊκή Κοινότητα, των επιστημονικών επιρροών. Εξασφαλίζεται έτσι η διεπιστημονικότητα που αποτελεί αναγκαία προϋπόθεση παροχής υψηλού επιπέδου εκπαίδευσης», αναφέρει ο Πρόεδρος του ΤΕΙ Ηπείρου και στη συνέχεια παρουσιάζει την πρότασή του, η οποία έχει ως εξής:
Στην Άρτα να υπάρξουν τρεις αυτόνομες σχολές
Η Σχολή Τεχνολογικών Εφαρμογών, η οποία θα περιλαμβάνει τα προγράμματα σπουδών Τεχνολογίας Πληροφορικής και Τηλεπικοινωνιών (μετονομασία του Τηλεπληροφορικής και Διοίκησης), Ηλεκτρονικής (νέο) και Τεχνολογίας Ιατρικών Οργάνων (νέο). Στη σχολή θα εισάγονται 200 σπουδαστές κάθε ακαδημαϊκό έτος.
Η Σχολή Τεχνολογίας Γεωπονίας, η οποία θα περιλαμβάνει τα προγράμματα σπουδών Φυτικής Παραγωγής, Ζωικής Παραγωγής και Τροφίμων, Αρχιτεκτονικής Τοπίου και Ανθοκομίας, καθώς και Ιχθυοκομίας και Αλιείας. Στη σχολή θα εισάγονται 200 σπουδαστές κάθε ακαδημαϊκό έτος.
Η Σχολή Μουσικών Σπουδών, η οποία θα περιλαμβάνει το τμήμα Λαϊκής και Παραδοσιακής Μουσικής (ως έχει) με την ανάπτυξη και άλλου προγράμματος σπουδών. Στη σχολή θα εισάγονται 120 σπουδαστές κάθε ακαδημαϊκό έτος.
Ειδικότερα για την Άρτα σημειώνει ο κ. Γκίκας: «Σε διεθνές επίπεδο, διαπιστώνεται ότι η οικονομική ανάπτυξη μιας χώρας ακολουθείται από ελάττωση του αριθμού των τμημάτων με γνωστικό αντικείμενο σχετικό με τον αγροτικό τομέα. Στην Ελλάδα, σαφώς και δεν υπάρχει τέτοια τάση, καθώς εδώ και δέκα χρόνια τα αντίστοιχα τμήματα διπλασιάζονται. Ακολουθήθηκε λοιπόν μια λανθασμένη πολιτική. Είναι γεγονός ότι η συνέχιση της τάσης αυτής περαιτέρω πρόκειται να οδηγήσει σε πλήρη απαξίωση των πτυχιούχων και κατά συνέπεια και των ίδιων των τμημάτων, τα οποία και δεν θα έχουν την δυνατότητα προσέλκυσης φοιτητών.
Τα γνωστικά αντικείμενα όμως των τμημάτων που έχουν οι Σχολές του ΤΕΙ Ηπείρου δένουν με την παραγωγική διαδικασία της Περιφέρειας που εδράζονται. Η μεγαλύτερη παραγωγή χοιρινού κρέατος, βρίσκεται στην ευρύτερη περιοχή Άρτας – Πρέβεζας. Και τα Τμήματα Ζωικής και Φυτικής Παραγωγής στηρίζουν επιστημονικά την πλειοψηφία των παραγωγικών φορέων της Ηπείρου.
Από την άλλη πλευρά υφίσταται πρόβλημα προσέλκυσης σπουδαστών. Κατά συνέπεια καθίστανται αναγκαία νέα διευρυμένα γνωστικά αντικείμενα, με την εξασφάλιση της Διεπιστημονικότητας και με παράπλευρες άλλες ενέργειες, που κρίνονται άκρως απαραίτητες όπως η ανανέωση των περιεχομένων σπουδών και ο ανασχεδιασμός ειδικοτήτων, προκειμένου να συνεχίσουν να είναι ανταγωνιστικά και να διαδραματίζουν τον σημαντικό τους μέχρι σήμερα ρόλο της επιστημονικής στήριξης του πρωτογενούς παραγωγικού τομέα της Ηπείρου.
Πέρα τούτων, τα οφέλη από μια τέτοια κίνηση, θα μπορούσαν να συνοψιστούν σε α) την καλύτερη αξιοποίηση του μελών του εκπαιδευτικού προσωπικού των τμημάτων β) στη διεύρυνση του επιστημονικού αντικειμένου γ) στην ύπαρξη νέων ειδικοτήτων και επαγγελματικών πεδίων, γεγονός που θα βελτιώσει την ελκυστικότητα προς τους φοιτητές.
Η μεταφορά του τμήματος Ιχθυοκομίας και Αλιείας, θα συντελέσει στη συγκρότηση μεγαλύτερης και δυναμικής ακαδημαϊκής κοινότητας. Αυτή η πρόταση θα καταστήσει και πιο θελκτική τη Σχολή, καθώς αφενός κανένα γνωστικό αντικείμενο του τμήματος δεν εξαφανίζεται, αλλά αντιθέτως μέσω ανανεωμένων προγραμμάτων Σπουδών μπορεί να υπάρξει μία νέα προοπτική.
Η Ήπειρος είναι μια ακριτική περιοχή με τεράστιο φυσικό πλούτο, η οποία παραμελήθηκε ιδιαιτέρως και κατατάσσεται σήμερα στις λιγότερο αναπτυγμένες περιφέρειες της Ε.Ε. Η ανώτατη εκπαίδευση δεν πρέπει να αντιμετωπίζεται μόνο ως πρωτογενές μέγεθος που τονώνει την τοπική ζήτηση, αλλά και ως προσδιοριστικός παράγοντας που διαμορφώνει το ανθρώπινο κεφάλαιο (γνώσεις, εμπειρίες και δεξιότητες) που απαιτείται σε μια σύγχρονη οικονομία, που θέλει να επενδύσει στην γνώση και την καινοτομία.
Στα πλαίσια αυτής της συλλογιστικής, καθίσταται αναγκαία η σύσταση Σχολής Τεχνολογικών Εφαρμογών, με έδρα την Άρτα, η οποία θα απευθύνεται στην κάλυψη ενός κενού που υπάρχει στην Περιφέρεια της Ηπείρου, Σχολής για τη σύγχρονη Τεχνολογία, για την οποία υπάρχει μεγάλη ζήτηση.
Η νεοσύστατη ΣΤΕΦ θα αποτελείται από τρία τμήματα. Το τμήμα Τεχνολογίας Πληροφορικής και Τηλεπικοινωνιών, το οποίο ήδη λειτουργεί στη ΣΔΟ, το νεοσύστατο τμήμα Ηλεκτρονικής και το απαραίτητο στην ελληνική αγορά Τμήμα Τεχνολογίας Ιατρικών και Επιστημονικών Οργάνων.
Η Ηλεκτρονική αποτελεί γνωστικό αντικείμενο με ραγδαία ανάπτυξη τα τελευταία χρόνια. Αναφέρεται σε τεχνολογίες αιχμής, και εστιάζεται στις σύγχρονες ανάγκες της Περιφέρειάς μας.
Η Σχολή αυτή αποτελεί ολοκληρωμένη Ακαδημαϊκή Κοινότητα, εξασφαλίζει Διεπιστημονικότητα, επενδύει στη Γνώση και την Καινοτομία και οι αμφίδρομες επιδράσεις των γνωστικών αντικειμένων, πληροφορικής, ηλεκτρονικής και τηλεματικής δημιουργούν τις προϋποθέσεις για την ανάπτυξη καινοτόμων προϊόντων, όπως ιατρικά και επιστημονικά όργανα. Μια τέτοια Σχολή, με αυτούς τους συγκεκριμένους στόχους, είναι σίγουρο ότι θα διασφαλίσει το ρόλο που πρέπει να πληροί ένα Ανώτατο Εκπαιδευτικό Ίδρυμα. Παράλληλα, θα θέσει τις προϋποθέσεις για την αποκέντρωση του Εκπαιδευτικού μας Συστήματος και θα συμβάλλει στην άρση των περιφερειακών ανισοτήτων, μέσω της δημιουργίας υψηλά καταρτισμένου ανθρώπινου δυναμικού.
Στην Πρέβεζα να υπάρξει μια αυτόνομη σχολή
Η Σχολή Διοίκησης & Οικονομίας, η οποία θα περιλαμβάνει τα προγράμματα σπουδών Λογιστικής (ως έχει), Εφαρμογών Ξένων Γλωσσών στη Διοίκηση και το Εμπόριο (ως έχει), και Διοίκησης Επιχειρήσεων (Συγχώνευση των δυο τμημάτων της ΣΔΟ, Τουριστικών Επιχειρήσεων και Χρηματοοικονομικής και Ελεγκτικής). Στη σχολή θα εισάγονται 200 σπουδαστές κάθε ακαδημαϊκό έτος.
Όπως τονίζει ο κ. Γκίκας στην πρότασή του, ήδη υπάρχει απόφαση Γ.Σ. του ΤΕΙ Ηπείρου, που εγκρίνει τη μεταφορά της έδρας της ΣΔΟ στην Πρέβεζα, όπου λειτουργούν τα ισχυρότερα και ανταγωνιστικότερα τμήματα της Σχολής. Με τη συγχώνευση των δυο τμημάτων και τη μεταφορά στην Πρέβεζα, ισχυροποιείται περαιτέρω, ολοκληρώνεται Ακαδημαϊκά, διασφαλίζεται η Διεπιστημονικότητα και μπορεί να ανταπεξέλθει υπό καλύτερες προϋποθέσεις στην ανταγωνιστική εκπαιδευτική αγορά παροχής υπηρεσιών.
Στην Ηγουμενίτσα προτείνει ως μοναδική βιώσιμη πρόταση να επιδιωχθεί η δημιουργία Σχολής Ξένων Γλωσσών και Επικοινωνίας. Στην περίπτωση αυτή προτείνει να παραμείνει το Τμήμα Εφαρμογών Ξένων Γλωσσών στη Διοίκηση και το Εμπόριο (ως έχει) και έναν νέο κύκλο σπουδών. Στη σχολή θα εισάγονται 200 σπουδαστές κάθε ακαδημαϊκό έτος.
Τέλος, στα Ιωάννινα ο πρόεδρος του ΤΕΙ Ηπείρου προτείνει να υπάρξει μια σχολή, η Σχολή Επαγγελμάτων Υγείας & Πρόνοιας, η οποία θα περιλαμβάνει τα προγράμματα σπουδών Λογοθεραπείας, Νοσηλευτικής, Βρεφονηπιοκομίας, και Οπτικής και Οπτομετρίας (νέο). Στη σχολή θα εισάγονται 300 σπουδαστές κάθε ακαδημαϊκό έτος.

ΕΝΑΛΛΑΚΤΙΚΟ ΣΧΕΔΙΟ
Όλα τα παραπάνω ισχύουν στην περίπτωση που το ΤΕΙ Ηπείρου διατηρήσει την αυτονομία του, κάτι το οποίο αποτελεί πάγια και διαρκή επιδίωξη του κ. Γκίκα.
Ωστόσο, με δεδομένη και τη δύσκολη οικονομική συγκυρία, ο πρόεδρος του ΤΕΙ Ηπείρου δεν είναι αρνητικός στη συγκρότηση ενός περιφερειακού ιδρύματος, σε συνεργασία με το Πανεπιστήμιο Ιωαννίνων, σημειώνοντας ότι η συνένωση με ένα καταξιωμένο περιφερειακό ίδρυμα μπορεί να βοηθήσει στην κατεύθυνση της καλύτερης χωροταξικής κατανομής και στην ανάδειξη των θετικών χαρακτηριστικών του σημερινού ΤΕΙ Ηπείρου.
Στην περίπτωση αυτή ο κ. Γκίκας προτείνει:
Στην Άρτα να υπάρξουν δύο αυτόνομες σχολές ως παράρτημα του Πανεπιστημίου Ιωαννίνων
Α) Η Γεωπονική Σχολή ή Σχολή Επιστημών Ζωής η οποία θα προκύψει από την συνένωση των τεσσάρων τμημάτων της ΣΤΕΓ ήτοι Φυτικής Παραγωγής, Ζωικής Παραγωγής, Αρχιτεκτονικής Τοπίου και Ανθοκομίας, Ιχθυοκομίας και Αλιείας. Στη σχολή θα εισάγονται 200 σπουδαστές κάθε ακαδημαϊκό έτος.
Σε αυτή την περίπτωση, όπως αναφέρει, η δημιουργία της Γεωπονικής Σχολής στην πόλη της Άρτας μπορεί να ωφεληθεί από τη γειτνίαση με την εύφορη πεδιάδα της περιοχής, τον Αμβρακικό κόλπο αλλά και τον κοντινό ορεινό όγκο των Τζουμέρκων. Το αντικείμενο μελέτης των φοιτητών θα έχει στενή σχέση με το φυσικό περιβάλλον.
Β) Η Σχολή Μουσικών Σπουδών ή Καλών Τεχνών, η οποία θα προκύψει από το τμήμα Λαϊκής και Παραδοσιακής Μουσικής του ΤΕΙ Ηπείρου και το Τμήμα Πλαστικών Τεχνών και Επιστημών της Τέχνης του Πανεπιστημίου Ιωαννίνων. Στη σχολή θα εισάγονται 120 σπουδαστές κάθε ακαδημαϊκό έτος.
Στην Πρέβεζα να υπάρξει μια αυτόνομη σχολή ως παράρτημα του Πανεπιστημίου Ιωαννίνων.
Η Σχολή των Οικονομικών Επιστημών, θα προκύψει από τη συνένωση των υφιστάμενων τμημάτων της Πρέβεζας και του Τμήματος Τουριστικών Επιχειρήσεων της Ηγουμενίτσας με το τμήμα Οικονομικών Επιστημών του Πανεπιστημίου Ιωαννίνων. Στη σχολή θα εισάγονται 200 σπουδαστές κάθε ακαδημαϊκό έτος. Η πρόταση αυτή είναι σε συνάρτηση και με την ύπαρξη των νέων κτηριακών υποδομών του ΤΕΙ Ηπείρου στην πόλη της Πρέβεζας.
Η Σχολή Επαγγελμάτων Υγείας & Πρόνοιας στα Ιωάννινα να ενταχθεί στο Πανεπιστήμιο Ιωαννίνων σε σύνδεση με υπάρχουσες σχολές.
Το Τμήμα Εφαρμογών Ξένων Γλωσσών στη Διοίκηση και το Εμπόριο στην Ηγουμενίτσα να αποκτήσει οργανική σχέση με το Πανεπιστήμιο Ιωαννίνων.
Το Τμήμα Τεχνολογίας Πληροφορικής και Τηλεπικοινωνιών του ΤΕΙ Ηπείρου να αποτελέσει Σχολή με το Τμήμα Πληροφορικής του Πανεπιστημίου Ιωαννίνων, με έδρα στα Ιωάννινα και την ανάπτυξη ανάλογων προγραμμάτων σπουδών.

Το καθεστώς που επικρατεί σήμερα
Το καθεστώς του χωροταξικού χάρτη του ΤΕΙ Ηπείρου, που επικρατεί σήμερα έχει ως εξής:
Στην Άρτα υπάρχουν τμήματα τριών Σχολών:
Της Σχολής Τεχνολογίας Γεωπονίας, που περιλαμβάνει τα τμήματα Φυτικής Παραγωγής, Ζωϊκής Παραγωγής, Αρχιτεκτονικής Τοπίου και Ανθοκομίας.
Της Σχολής Διοίκησης και Οικονομίας, που περιλαμβάνει το τμήμα Τεχνολογίας Πληροφορικής και Τηλεπικοινωνιών
Της Σχολής Μουσικής Τεχνολογίας που περιλαμβάνει το τμήμα Λαϊκής και Παραδοσιακής Μουσικής
Στην Πρέβεζα υπάρχουν δυο τμήματα της Σχολής Διοίκησης και Οικονομίας. Πρόκειται για το Τμήμα Λογιστικής και το Τμήμα Χρηματοοικονομικής και Ελεγκτικής.
Στην Ηγουμενίτσα υπάρχουν τρία τμήματα, που ανήκουν σε δυο διαφορετικές σχολές:
Στη Σχολή Διοίκησης και Οικονομίας, που περιλαμβάνει τα τμήματα Τουριστικών Επιχειρήσεων, και Εφαρμογών Ξένων Γλωσσών στη Διοίκηση και το Εμπόριο.
Στην Σχολή Τεχνολογίας Γεωπονίας που περιλαμβάνει το τμήμα Ιχθυοκομίας και Αλιείας
Στα Ιωάννινα υπάρχει σήμερα μια σχολή, η Σχολή Επαγγελμάτων Υγείας και Πρόνοιας, που περιλαμβάνει τα τμήματα Λογοθεραπείας, Νοσηλευτικής και Βρεφονηπιοκομίας.

http://www.epirusonline.gr/index.php?option=com_content&view=article&id=4094:2010-11-22-23-24-57&catid=36:top-news