Μια... φάλαινα που εκβράστηκε στο Ιόνιο θα εκτεθεί στο Κέντρο Πληροφόρησης και Περιβαλλοντικής Εκπαίδευσης του Φορέα Διαχείρισης Αχέροντα-Καλαμά, στη Σαγιάδα Θεσπρωτίας.
Η ραμφοφάλαινα ή ζιφιός, όπως είναι το κοινό όνομα του κήτους, εκβράστηκε στο δέλτα του Καλαμά τον περασμένο Απρίλιο και το κουφάρι της «στεγνώνει» εδώ και μήνες στον ήλιο για να λιώσει το λίπος και ο σκελετός της να εκτεθεί από τον Οκτώβριο στο Κέντρο. Οι επιστήμονες του Φορέα Διαχείρισης Αχέροντα-Καλαμά αναζητούν ειδικούς «συντηρητές» κητοειδών στην Αγγλία για να προσφέρουν την τεχνογνωσία τους και να βοηθήσουν στη δημιουργία του μοναδικού για τα ελληνικά δεδομένα εκθέματος.
«Το κήτος έφερε ένα χτύπημα στο κεφάλι και ο θάνατός του προήλθε τουλάχιστον έναν μήνα πριν εκβραστεί στις εκβολές του Καλαμά. Ηδη έχουμε πάρει δείγματα ιστού και αναμένουμε τα αποτελέσματα των τοξικολογικών και άλλων εξετάσεων», λέει στο «Εθνος» η βιολόγος του Φορέα, Εύη Συντιχάκη.
Δεδομένου μάλιστα ότι τα μεγάλα θηλαστικά έχουν την ιδιότητα του βιοσυσσωρευτή, τα αποτελέσματα αυτά μπορούν να δώσουν σημαντικές πληροφορίες τόσο για την ταυτοποίηση του είδους, το φύλο, την ηλικία του κ.ά., όσο και για τα επίπεδα ρύπανσης του ενδιαιτήματος, στο οποίο ζούσε. Το κουφάρι του κήτους μεταφέρθηκε στα γραφεία του Φορέα στη Σαγιάδα και μόλις λιώσει το λίπος, ο σκελετός θα αποτελέσει ένα από τα σημαντικότερα -και λόγω της σπανιότητάς του- εκθέματα.
Ενημέρωση
Στις εγκαταστάσεις του Φορέα Αχέροντα - Καλαμά το κρανίο του ζιφιού
«Είναι πολύ σπουδαίο τα παιδιά να βλέπουν έναν ζιφιό, να μαθαίνουν λίγα πράγματα για το είδος και γενικά να ενημερώνονται για το τι υπάρχει όχι μόνο στην περιοχή, αλλά και στις ελληνικές θάλασσες γενικότερα. Εμείς θεωρούμε ότι είναι πολύ σημαντικό έκθεμα, γι΄αυτό και το κρατήσαμε και θα καταβάλουμε κάθε προσπάθεια, ώστε να το διατηρήσουμε με κάποιον τρόπο», σημειώνει η κ. Συντιχάκη. Στην κατεύθυνση αυτή, αναζητούνται ειδικοί στη συντήρηση οστών, σε ιδρύματα και ινστιτούτα της Αγγλίας, για να χλωριώσουν το κρανίο και τον σκελετό, έτσι ώστε να διατηρηθεί σε καλή κατάσταση και να μην αλλοιωθεί με το πέρασμα του χρόνου, λόγω και της έκθεσής του στο φυσικό περιβάλλον.
Οι ζιφιοί είναι σπάνιοι στις ελληνικές θάλασσες και η παρατήρηση και μελέτη τους πολύ δύσκολη για τρεις λόγους. Το είδος που μοιάζει με μεγαλόσωμο δελφίνι, έχει πολύ μεγάλο χρόνο κατάδυσης -μπορεί να φτάσει ως και τα 80 λεπτά-, έχει πολύ «ήσυχη» συμπεριφορά -σχεδόν ποτέ δεν κάνει άλματα- και επιπλέον αποφεύγει την επαφή με τον άνθρωπο.
Ωστόσο έχει έναν μεγάλο εχθρό, τα ηχοεντοπιστικά συστήματα σόναρ. Το ερευνητικό πρόγραμμα «Ziphius» ξεκίνησε από το Ινστιτούτο Κητολογικών Ερευνών «Πέλαγος» το 1996, μετά τον εκβρασμό τουλάχιστον 20 ζιφιών στον κόλπο της Κυπαρισσίας και η έρευνα απέδειξε ότι αιτία των μαζικών θανάτων ήταν η χρήση ισχυρού στρατιωτικού ραντάρ στη διάρκεια ναυτικών ασκήσεων. Το θέμα προκάλεσε παγκόσμιο ενδιαφέρον, ειδικοί από όλο τον κόσμο τοποθετήθηκαν σχετικά, έγιναν νέες έρευνες, μελέτες σε διεθνές επίπεδο και όλος ο θόρυβος οδήγησε το ΝΑΤΟ σε προσωρινό πάγωμα των ακουστικών στρατιωτικών δοκιμών.
Οι μαζικοί εκβρασμοί ζιφιών στη διάρκεια ναυτικών ασκήσεων δεν σταμάτησαν και μόνο στα Κανάρια Νησιά δεν χρησιμοποιούνται στρατιωτικά σόναρ, σύμφωνα με απόφαση της ισπανικής κυβέρνησης.
Το είδος, που μοιάζει με μεγαλόσωμο δελφίνι, έχει πολύ μεγάλο χρόνο κατάδυσης, έχει πολύ «ήσυχη» συμπεριφορά και επιπλέον αποφεύγει την επαφή με τον άνθρωπο
Νέος μαζικός εκβρασμός ζιφιών αναφέρθηκε στο Ιόνιο Πέλαγος το 2011, όταν βρέθηκαν 9 νεκροί ζιφιοί στην Κέρκυρα και άλλοι 2 στις απέναντι ιταλικές ακτές, ενώ έγινε γνωστό ότι το προηγούμενο διάστημα γίνονταν στην περιοχή ασκήσεις του ιταλικού πολεμικού ναυτικού.
Σύμφωνα με τα στοιχεία του Ινστιτούτου Κητολογικών Ερευνών «Πέλαγος», ο πληθυσμός των ζιφιών στο Ιόνιο Πέλαγος βρίσκεται στα όριά του και το είδος απειλείται με εξαφάνιση. Σε επιστολή που έστειλαν οι επιστήμονες του Ινστιτούτου, το 2012 στην ηγεσία του τότε υπουργείου Περιβάλλοντος, επισημαίνουν ότι οι καταγεγραμμένες απώλειες ζιφιού ανέρχονται σε 40 τα τελευταία χρόνια, χωρίς να υπολογίζονται και κήτη που πέθαναν στα ανοιχτά, βυθίστηκαν και δεν καταγράφηκαν.
Εκφράζουν την έντονη ανησυχία τους για την κατάσταση διατήρησης των μεγάλων θαλάσσιων θηλαστικών στο Ιόνιο Πέλαγος και ζητούν τη λήψη όλων των αναγκαίων μέτρων για τη διαφύλαξη της μοναδικής φυσικής κληρονομιάς των ελληνικών θαλασσών, στο πλαίσιο και των διεθνών συμφωνιών που έχει υπογράψει η χώρα μας.
Η ραμφοφάλαινα ή ζιφιός είναι μια μικρή φάλαινα, με μήκος που φτάνει τα 6 μέτρα και μοιάζει με μεγάλο δελφίνι. Ενα ενήλικο κήτος ζυγίζει έως 3 τόνους. Τρέφεται με βαθύβια καλαμάρια και αναζητά την τροφή του σε βάθος μέχρι και 2.000 μέτρα. Είναι σπάνιο είδος για την Ελλάδα και οι μόνιμοι πληθυσμοί του αναφέρονται κυρίως στο Ιόνιο. Είναι κήτος που αποφεύγει την ανθρώπινη παρουσία και επιλέγει μια εντελώς μοναχική πορεία μέσα στο νερό.
Οι επιδόσεις
Ο ζιφιός κατέχει το...παγκόσμιο ρεκόρ άπνοιας κάτω από το νερό, με 2 ώρες και 17 λεπτά και μάλιστα σε βάθος 3.000 μέτρων, εκεί που το αντίστοιχο ρεκόρ για τον άνθρωπο είναι μόλις 22 λεπτά.
Οι μετρήσεις έγιναν πριν από μερικά χρόνια από Αμερικανούς βιολόγους στα ανοιχτά της Καλιφόρνια, στον Ειρηνικό Ωκεανό. Το προηγούμενο ρεκόρ κατείχε ένας θαλάσσιος ελέφαντας που είχε μείνει κάτω από το νερό, σε βάθος 2.388 μέτρων, ακριβώς για 2 ώρες.
Η ικανότητα αυτή για τους ζιφιούς οφείλεται στην ύπαρξη της μυοσφαιρίνης, μιας πρωτεΐνης που βρίσκεται σε μεγάλες συγκεντρώσεις στο μυϊκό τους σύστημα και τους επιτρέπει να αποθηκεύουν μεγάλες ποσότητες οξυγόνου όταν βρίσκονται πάνω από την επιφάνεια του νερού.
ΜΑΡΙΑ ΡΙΤΖΑΛΕΟΥ
«Το κήτος έφερε ένα χτύπημα στο κεφάλι και ο θάνατός του προήλθε τουλάχιστον έναν μήνα πριν εκβραστεί στις εκβολές του Καλαμά. Ηδη έχουμε πάρει δείγματα ιστού και αναμένουμε τα αποτελέσματα των τοξικολογικών και άλλων εξετάσεων», λέει στο «Εθνος» η βιολόγος του Φορέα, Εύη Συντιχάκη.
Δεδομένου μάλιστα ότι τα μεγάλα θηλαστικά έχουν την ιδιότητα του βιοσυσσωρευτή, τα αποτελέσματα αυτά μπορούν να δώσουν σημαντικές πληροφορίες τόσο για την ταυτοποίηση του είδους, το φύλο, την ηλικία του κ.ά., όσο και για τα επίπεδα ρύπανσης του ενδιαιτήματος, στο οποίο ζούσε. Το κουφάρι του κήτους μεταφέρθηκε στα γραφεία του Φορέα στη Σαγιάδα και μόλις λιώσει το λίπος, ο σκελετός θα αποτελέσει ένα από τα σημαντικότερα -και λόγω της σπανιότητάς του- εκθέματα.
Ενημέρωση
Στις εγκαταστάσεις του Φορέα Αχέροντα - Καλαμά το κρανίο του ζιφιού
«Είναι πολύ σπουδαίο τα παιδιά να βλέπουν έναν ζιφιό, να μαθαίνουν λίγα πράγματα για το είδος και γενικά να ενημερώνονται για το τι υπάρχει όχι μόνο στην περιοχή, αλλά και στις ελληνικές θάλασσες γενικότερα. Εμείς θεωρούμε ότι είναι πολύ σημαντικό έκθεμα, γι΄αυτό και το κρατήσαμε και θα καταβάλουμε κάθε προσπάθεια, ώστε να το διατηρήσουμε με κάποιον τρόπο», σημειώνει η κ. Συντιχάκη. Στην κατεύθυνση αυτή, αναζητούνται ειδικοί στη συντήρηση οστών, σε ιδρύματα και ινστιτούτα της Αγγλίας, για να χλωριώσουν το κρανίο και τον σκελετό, έτσι ώστε να διατηρηθεί σε καλή κατάσταση και να μην αλλοιωθεί με το πέρασμα του χρόνου, λόγω και της έκθεσής του στο φυσικό περιβάλλον.
Οι ζιφιοί είναι σπάνιοι στις ελληνικές θάλασσες και η παρατήρηση και μελέτη τους πολύ δύσκολη για τρεις λόγους. Το είδος που μοιάζει με μεγαλόσωμο δελφίνι, έχει πολύ μεγάλο χρόνο κατάδυσης -μπορεί να φτάσει ως και τα 80 λεπτά-, έχει πολύ «ήσυχη» συμπεριφορά -σχεδόν ποτέ δεν κάνει άλματα- και επιπλέον αποφεύγει την επαφή με τον άνθρωπο.
Ωστόσο έχει έναν μεγάλο εχθρό, τα ηχοεντοπιστικά συστήματα σόναρ. Το ερευνητικό πρόγραμμα «Ziphius» ξεκίνησε από το Ινστιτούτο Κητολογικών Ερευνών «Πέλαγος» το 1996, μετά τον εκβρασμό τουλάχιστον 20 ζιφιών στον κόλπο της Κυπαρισσίας και η έρευνα απέδειξε ότι αιτία των μαζικών θανάτων ήταν η χρήση ισχυρού στρατιωτικού ραντάρ στη διάρκεια ναυτικών ασκήσεων. Το θέμα προκάλεσε παγκόσμιο ενδιαφέρον, ειδικοί από όλο τον κόσμο τοποθετήθηκαν σχετικά, έγιναν νέες έρευνες, μελέτες σε διεθνές επίπεδο και όλος ο θόρυβος οδήγησε το ΝΑΤΟ σε προσωρινό πάγωμα των ακουστικών στρατιωτικών δοκιμών.
Οι μαζικοί εκβρασμοί ζιφιών στη διάρκεια ναυτικών ασκήσεων δεν σταμάτησαν και μόνο στα Κανάρια Νησιά δεν χρησιμοποιούνται στρατιωτικά σόναρ, σύμφωνα με απόφαση της ισπανικής κυβέρνησης.
Το είδος, που μοιάζει με μεγαλόσωμο δελφίνι, έχει πολύ μεγάλο χρόνο κατάδυσης, έχει πολύ «ήσυχη» συμπεριφορά και επιπλέον αποφεύγει την επαφή με τον άνθρωπο
Νέος μαζικός εκβρασμός ζιφιών αναφέρθηκε στο Ιόνιο Πέλαγος το 2011, όταν βρέθηκαν 9 νεκροί ζιφιοί στην Κέρκυρα και άλλοι 2 στις απέναντι ιταλικές ακτές, ενώ έγινε γνωστό ότι το προηγούμενο διάστημα γίνονταν στην περιοχή ασκήσεις του ιταλικού πολεμικού ναυτικού.
Σύμφωνα με τα στοιχεία του Ινστιτούτου Κητολογικών Ερευνών «Πέλαγος», ο πληθυσμός των ζιφιών στο Ιόνιο Πέλαγος βρίσκεται στα όριά του και το είδος απειλείται με εξαφάνιση. Σε επιστολή που έστειλαν οι επιστήμονες του Ινστιτούτου, το 2012 στην ηγεσία του τότε υπουργείου Περιβάλλοντος, επισημαίνουν ότι οι καταγεγραμμένες απώλειες ζιφιού ανέρχονται σε 40 τα τελευταία χρόνια, χωρίς να υπολογίζονται και κήτη που πέθαναν στα ανοιχτά, βυθίστηκαν και δεν καταγράφηκαν.
Εκφράζουν την έντονη ανησυχία τους για την κατάσταση διατήρησης των μεγάλων θαλάσσιων θηλαστικών στο Ιόνιο Πέλαγος και ζητούν τη λήψη όλων των αναγκαίων μέτρων για τη διαφύλαξη της μοναδικής φυσικής κληρονομιάς των ελληνικών θαλασσών, στο πλαίσιο και των διεθνών συμφωνιών που έχει υπογράψει η χώρα μας.
Η ραμφοφάλαινα ή ζιφιός είναι μια μικρή φάλαινα, με μήκος που φτάνει τα 6 μέτρα και μοιάζει με μεγάλο δελφίνι. Ενα ενήλικο κήτος ζυγίζει έως 3 τόνους. Τρέφεται με βαθύβια καλαμάρια και αναζητά την τροφή του σε βάθος μέχρι και 2.000 μέτρα. Είναι σπάνιο είδος για την Ελλάδα και οι μόνιμοι πληθυσμοί του αναφέρονται κυρίως στο Ιόνιο. Είναι κήτος που αποφεύγει την ανθρώπινη παρουσία και επιλέγει μια εντελώς μοναχική πορεία μέσα στο νερό.
Οι επιδόσεις
Ο ζιφιός κατέχει το...παγκόσμιο ρεκόρ άπνοιας κάτω από το νερό, με 2 ώρες και 17 λεπτά και μάλιστα σε βάθος 3.000 μέτρων, εκεί που το αντίστοιχο ρεκόρ για τον άνθρωπο είναι μόλις 22 λεπτά.
Οι μετρήσεις έγιναν πριν από μερικά χρόνια από Αμερικανούς βιολόγους στα ανοιχτά της Καλιφόρνια, στον Ειρηνικό Ωκεανό. Το προηγούμενο ρεκόρ κατείχε ένας θαλάσσιος ελέφαντας που είχε μείνει κάτω από το νερό, σε βάθος 2.388 μέτρων, ακριβώς για 2 ώρες.
Η ικανότητα αυτή για τους ζιφιούς οφείλεται στην ύπαρξη της μυοσφαιρίνης, μιας πρωτεΐνης που βρίσκεται σε μεγάλες συγκεντρώσεις στο μυϊκό τους σύστημα και τους επιτρέπει να αποθηκεύουν μεγάλες ποσότητες οξυγόνου όταν βρίσκονται πάνω από την επιφάνεια του νερού.
ΜΑΡΙΑ ΡΙΤΖΑΛΕΟΥ
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου